Η έφεση είναι ένα ένδικο μέσο που προβλέπεται από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ) και παρέχει τη δυνατότητα στον εκκαλούντα να ζητήσει από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο (εφετείο) να εξαφανίσει ή να μεταρρυθμίσει την εκκαλούμενη απόφαση. Οι λόγοι έφεσης μπορεί να είναι νομικοί ή πραγματικοί.
Νομικοί λόγοι έφεσης
Οι νομικοί λόγοι έφεσης ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή του νόμου από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Για να είναι ορισμένος ένας λόγος έφεσης για εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή του νόμου, θα πρέπει να προσδιορίζει με σαφήνεια το νόμο που ερμηνεύεται ή εφαρμόζεται εσφαλμένα, καθώς και το εσφαλμένο περιεχόμενο της ερμηνείας ή της εφαρμογής του νόμου.
Πραγματικοί λόγοι έφεσης
Οι πραγματικοί λόγοι έφεσης ανάγονται σε εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Για να είναι ορισμένος ένας λόγος έφεσης για κακή εκτίμηση των αποδείξεων, θα πρέπει να προσδιορίζει με σαφήνεια τα πραγματικά περιστατικά που ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε εσφαλμένα και να παραθέτει τα αποδεικτικά στοιχεία που τα θεμελιώνουν.
Λόγοι έφεσης για κακή εκτίμηση των αποδείξεων
Οι λόγοι έφεσης για κακή εκτίμηση των αποδείξεων μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες:
Λόγοι που αφορούν στην παραβίαση των κανόνων εκτίμησης των αποδείξεων
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται λόγοι που ισχυρίζονται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο παραβίασε τους κανόνες εκτίμησης των αποδείξεων που προβλέπονται από τον ΚΠολΔ. Οι κανόνες αυτοί είναι οι εξής:
1) Το δικαστήριο πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλα τα αποδεικτικά μέσα που προσκομίζονται από τους διαδίκους, ανεξάρτητα από το αν αυτά είναι νόμιμα ή μη.
2) Το δικαστήριο πρέπει να κρίνει τα αποδεικτικά μέσα με βάση τις αρχές της ελεύθερης εκτίμησης των αποδείξεων, χωρίς να δεσμεύεται από κανόνες τυπικής απόδειξης.
3) Το δικαστήριο πρέπει να εκτιμά τα αποδεικτικά μέσα με βάση την κοινή λογική και την κοινή πείρα.
Λόγοι που αφορούν στην εκτίμηση συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων:
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται λόγοι που ισχυρίζονται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο εκτίμησε εσφαλμένα συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία. Τέτοια αποδεικτικά στοιχεία μπορούν να είναι:
1) Οι ένορκες βεβαιώσεις
2) Οι μαρτυρικές καταθέσεις
3) Τα έγγραφα
4) Τα τεχνικά μέσα απόδειξης
5) Τη πραγματογνωμοσύνη που διενεργήθηκε
Για να είναι ορισμένος ένας λόγος έφεσης για κακή εκτίμηση των αποδείξεων, θα πρέπει να προσδιορίζει με σαφήνεια τα πραγματικά περιστατικά που ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε εσφαλμένα και να παραθέτει τα αποδεικτικά στοιχεία που τα θεμελιώνουν.
Παραδείγματα
Λόγος έφεσης για παραβίαση κανόνων εκτίμησης των αποδείξεων:
Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο δεν έλαβε υπόψιν τις ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων του εκκαλούντος, οι οποίες αποδεικνύουν ότι ο ενάγων είχε υπαιτιότητα για το ατύχημα.
Λόγος έφεσης για εσφαλμένη εκτίμηση συγκεκριμένου αποδεικτικού στοιχείου:
Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι η ένορκη βεβαίωση του μάρτυρα του εναγόμενου είναι αξιόπιστη, ενώ στην πραγματικότητα ο μάρτυρας έχει οικονομικά συμφέροντα με τον εναγόμενο.
Θα πρέπει να καταστεί σαφές πως: Οι λόγοι έφεσης για κακή εκτίμηση των αποδείξεων είναι από τους πιο συνηθισμένους λόγους έφεσης. Για να είναι ορισμένοι οι λόγοι έφεσης, θα πρέπει να προσδιορίζουν με σαφήνεια τα πραγματικά περιστατικά που ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε εσφαλμένα και να παραθέτουν τα αποδεικτικά στοιχεία που τα θεμελιώνουν.
Τέλος, η έφεση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ένδικα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ηττηθείς ή εν μέρει νικητής διάδικος προκειμένου να κριθεί η υπόθεση του από δευτεροβάθμιο δικαστήριο, το οποίο αποτελείται από εμπειρότερους και περισσότερους δικαστές.
