Γονική αποξένωση: Αναλυτικός οδηγός και νόμοι
Τι είναι η γονική αποξένωση;
Η γονική αποξένωση είναι μια μορφή ψυχολογικής κακοποίησης που συμβαίνει όταν ένα παιδί απομακρύνεται από έναν από τους γονείς του, ως αποτέλεσμα των πράξεων ή των παραλείψεων του άλλου γονέα. Ο γονέας που πραγματοποιεί αποξένωση συνήθως προσπαθεί να επηρεάσει την αντίληψη του παιδιού για τον άλλο γονέα με αρνητικό τρόπο, χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές, όπως:
Κατηγορίες και ψέματα για τον άλλο γονέα.
Αποκλεισμός του άλλου γονέα από τη ζωή του παιδιού.
Προπαγάνδα εναντίον του άλλου γονέα.
Ενθάρρυνση του παιδιού να μισήσει τον άλλο γονέα.
Τι επιπτώσεις έχει η γονική αποξένωση;
Η γονική αποξένωση μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στο παιδί, τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Τα παιδιά που αποξενώνονται από έναν γονέα μπορεί να βιώσουν:
Άγχος
Κατάθλιψη
Νευρικότητα
Εμπειρίες μετατραυματικού στρες
Προβλήματα συμπεριφοράς
Δυσκολίες στις σχέσεις
Πώς αντιμετωπίζεται η γονική αποξένωση;
Η αντιμετώπιση της γονικής αποξένωσης είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί την συνεργασία των γονέων, των παιδιών και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Οι βασικοί στόχοι της αντιμετώπισης είναι:
Να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει ότι η αποξένωση είναι αποτέλεσμα των πράξεων του γονέα, και όχι του ίδιου του παιδιού.
Να βοηθήσει το παιδί να διατηρήσει την επαφή με τον γονέα από τον οποίον έχει αποξενωθει υπό ασφαλείς συνθήκες.
Να βοηθήσει τους γονείς να συνεργαστούν για το καλό του παιδιού.
Νόμοι για τη γονική αποξένωση
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει συγκεκριμένος νόμος που να αντιμετωπίζει ρητά τη γονική αποξένωση. Ωστόσο, υπάρχουν διατάξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προστασία των παιδιών από αυτή τη μορφή κακοποίησης.
Το άρθρο 1516 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι κάθε γονέας έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να ασκεί τη γονική μέριμνα του τέκνου του. Το άρθρο αυτό, σε συνδυασμό με το άρθρο 1514 του Αστικού Κώδικα, που ορίζει ότι η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια, την αγωγή και την ανατροφή του τέκνου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει το παιδί από την αποξένωση.
Το άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει για την άσκηση της γονικής μέριμνας από ένα μόνο γονέα, εάν κρίνει ότι αυτό είναι προς το συμφέρον του τέκνου. Το άρθρο αυτό, σε συνδυασμό με το άρθρο 1531 του Αστικού Κώδικα, που ορίζει ότι το συμφέρον του τέκνου είναι το υπέρτατο αγαθό που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει το παιδί από την αποξένωση.
Επιπλέον, ο νόμος 3500/2006 για την προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση, ορίζει στο άρθρο 14 ότι η ψυχολογική κακοποίηση του παιδιού, όπως η γονική αποξένωση, αποτελεί ποινικό αδίκημα.
Συμπέρασμα
Η γονική αποξένωση είναι μια σοβαρή μορφή ψυχολογικής κακοποίησης που μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στα παιδιά. Η αντιμετώπιση της αποξένωσης είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί την συνεργασία των γονέων, των παιδιών και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.
