Το άρθρο 32 του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ) ρυθμίζει την κατάσταση ανάγκης που αίρει τον καταλογισμό. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, δεν καταλογίζεται στον δράστη η πράξη που τελεί για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο που απειλεί χωρίς δική του υπαιτιότητα το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή οικείου του, αν η προσβολή που προκαλείται από την πράξη του δεν είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το αγαθό που θυσιάζεται.
Προϋποθέσεις:
- Παρόντα και αναπότρεπτο κίνδυνο: Ο κίνδυνος πρέπει να είναι υπαρκτός, τωρινός και μη αντιμετωπίσιμος με άλλα μέσα.
- Χωρίς δική του υπαιτιότητα: Ο δράστης δεν ευθύνεται για την πρόκληση του κινδύνου.
- Απειλή προς πρόσωπο ή περιουσία: Ο κίνδυνος πρέπει να απειλεί το ίδιο τον δράστη ή οικείο του πρόσωπο.
- Αναλογία προσβολών: Η προσβολή που προκαλείται από την πράξη του δράστη δεν πρέπει να είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το αγαθό που θυσιάζεται.
Παραδείγματα:
- Κλοπή τροφίμων για να αποφύγει ο δράστης τον λιμό.
- Καταστροφή ξένης περιουσίας για να αποτρέψει ο δράστης επικείμενη πυρκαγιά.
- Θανάτωση ζώου που επιτίθεται σε άνθρωπο.
Σημείωση:
- Η κατάσταση ανάγκης αποτελεί λόγο άρσης του καταλογισμού, όχι του άδικου.
- Η κρίση για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της κατάστασης ανάγκης είναι αντικειμενική.
- Το δικαστήριο οφείλει να εξετάσει όλες τις συνθήκες υπό τις οποίες τελέστηκε η πράξη.
Πηγές:
- Ποινικός Κώδικας (άρθρο 32)
- Νομολογία Αρείου Πάγου
- Βιβλία Ποινικού Δικαίου
Σχετικά άρθρα:
- Άμυνα (άρθρο 25 ΠΚ)
- Άρση του αδίκου (άρθρα 26-31 ΠΚ)
Ενημέρωση:
- Το παρόν κείμενο έχει ενημερωθεί για να λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές που επέφερε ο Νέος Ποινικός Κώδικας (Ν. 4619/2019).
Σημαντική:
- Η παρούσα ανάλυση δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Σε κάθε περίπτωση, η κρίση για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της κατάστασης ανάγκης είναι αμιγώς νομική και πρέπει να γίνεται από αρμόδιο δικαστήριο.
Ονομάζομαι Γιώργος Χατζηθεοδοσίου και είμαι επαγγελματίας στο Digital Marketing όπως και του δικηγορικού Μάρκετινγκ. Έχω πάθος με την κειμενογραφία και την προβολή επαγγελματιών στο διαδίκτυο με εξελιγμένες στρατηγικές σε Ελλάδα και εξωτερικό.