Ο όρος “νομω αβάσιμη αγωγή” αναφέρεται σε μια αγωγή που απορρίπτεται από το δικαστήριο, διότι δεν στηρίζεται σε επαρκή νομικά επιχειρήματα.
Συγκεκριμένα, μια αγωγή μπορεί να κριθεί νομικά αβάσιμη για τους ακόλουθους λόγους:
1. Έλλειψη νομικής βάσης:
Η αγωγή δε στηρίζεται σε κανένα νομικό κανόνα ή νομοθεσία.
Η αγωγή στηρίζεται σε νομικό κανόνα που δεν είναι πλέον σε ισχύ.
Η αγωγή στηρίζεται σε νομικό κανόνα που δεν εφαρμόζεται στην συγκεκριμένη περίπτωση.
2. Ασαφείς ή αόριστες αιτιάσεις:
Η αγωγή δεν περιγράφει με σαφήνεια τα πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν την αξίωση.
Η αγωγή δεν περιγράφει με σαφήνεια το αίτημα του ενάγοντος.
3. Απαράδεκτες ενστάσεις:
Ο εναγόμενος προβάλλει ενστάσεις που δεν είναι νομικά βάσιμες.
Ο εναγόμενος προβάλλει ενστάσεις που δεν σχετίζονται με την αγωγή.
4. Έλλειψη αρμοδιότητας του δικαστηρίου:
Το δικαστήριο δεν έχει αρμοδιότητα να δικάσει την συγκεκριμένη διαφορά.
Συνέπειες απόρριψης αγωγής ως νομικά αβάσιμης:
Ο ενάγων δεν δικαιούται να λάβει την επιδίκαση των όσων ζητά με την αγωγή του.
Ο ενάγων μπορεί να καταδικαστεί σε δικαστικά έξοδα.
Παραδείγματα νομικά αβάσιμων αγωγών:
Αγωγή για αποζημίωση από τροχαίο ατύχημα, όταν δεν υπάρχει υπαιτιότητα του εναγομένου.
Αγωγή για αναγνώριση γάμου, όταν δεν πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις.
Αγωγή για διεκδίκηση ακινήτου, όταν ο ενάγων δεν έχει νόμιμο τίτλο.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κρίση του δικαστηρίου για το αν μια αγωγή είναι νομικά αβάσιμη βασίζεται στους ισχυρισμούς και τις αποδείξεις που προσκομίζονται από τις δύο πλευρές.
Το άρθρο 904 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ) ορίζει ότι:
“Όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία ή με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια.”
Συνεπώς, εάν κάποιος αποκόμισε οικονομικό όφελος εις βάρος άλλου προσώπου, χωρίς να υπάρχει νόμιμη βάση για την ωφέλεια αυτή, οφείλει να την επιστρέψει.
Προϋποθέσεις για την εφαρμογή του άρθρου 904 ΑΚ:
Πλουτισμός: Ο εναγόμενος πρέπει να έχει αποκομίσει οικονομικό όφελος.
Έλλειψη νόμιμης αιτίας: Το όφελος δεν πρέπει να στηρίζεται σε νόμιμη βάση, όπως σύμβαση ή αδίκημα.
Ζημία του άλλου: Ο ενάγων πρέπει να έχει υποστεί οικονομική ζημία.
Σύνδεση μεταξύ πλουτισμού και ζημίας: Η ζημία του ενάγοντος πρέπει να οφείλεται στον πλουτισμό του εναγομένου.
Παραδείγματα εφαρμογής του άρθρου 904 ΑΚ:
Παροχή αχρεωστήτου: Εάν κάποιος λάβει χρήματα κατά λάθος, οφείλει να τα επιστρέψει.
Ακυρότητα σύμβασης: Εάν μια σύμβαση ακυρωθεί, ό,τι έχει καταβληθεί βάσει αυτής οφείλει να επιστραφεί.
Διαχείριση ξένης περιουσίας: Εάν κάποιος διαχειρίζεται την περιουσία άλλου προσώπου και αποκομίζει παράνομο όφελος, οφείλει να το επιστρέψει.
Σημαντικό:
Η ύπαρξη αδικαιολόγητου πλουτισμού κρίνεται από το δικαστήριο με βάση τα πραγματικά περιστατικά κάθε περίπτωσης.
Η αξίωση από αδικαιολόγητο πλουτισμό παραγράφεται μετά από 5 χρόνια.
