Όταν το σύμφωνο συμβίωσης λύεται με το θάνατο ενός από τα μέρη, ο επιζών σύντροφος έχει κληρονομικά δικαιώματα, τα οποία εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες:
Ο επιζών σύντροφος κληρονομεί εξ αδιαθέτου, όπως ο/η σύζυγος στον γάμο.
Το μερίδιο του επιζώντος συμβίου εξαρτάται από την ύπαρξη ή μη άλλων κληρονόμων.
Δυνατότητα παραιτήσεως από τη νόμιμη μοίρα κατά τη σύναψη του συμφώνου.
1. Υπόσταση τέκνων:
Υφιστάμενα τέκνα: Ο επιζών σύντροφος κληρονομεί το 1/4 της περιουσίας.
2. Ανύπαρκτα τέκνα:
Γονείς κληρονομουμένου: Ο επιζών σύντροφος κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας.
Αδέλφια κληρονομουμένου: Ο επιζών σύντροφος κληρονομεί τα 1/2 της περιουσίας.
Άλλοι συγγενείς: Ο επιζών σύντροφος κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας. Αν δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς στη πέμπτη τάξη κληρονομεί όλη τη περιουσία.
2. Νόμιμη μοίρα:
Ο επιζών σύντροφος διατηρεί το δικαίωμα στη νόμιμη μοίρα, εκτός αν έχει παραιτηθεί κατά τη σύναψη του συμφώνου συμβίωσης.
Η παραίτηση δύναται να είναι:
Αμετάκλητη: Αδυναμία ανάκλησης σε μεταγενέστερο χρόνο.
Ανακλητή: Δυνατότητα ανάκλησης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
3. Διαθήκη:
Ο κληρονομούμενος δύναται να κληρονομήσει στον/στην σύντροφό του ό,τι επιθυμεί ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη τέκνων.
Η διαθήκη υπερισχύει της νόμιμης μοίρας.
Σημαντικά σημεία:
Σύγκριση με γάμο: Τα κληρονομικά δικαιώματα στο σύμφωνο συμβίωσης είναι ίδια με αυτά του γάμου, με εξαίρεση την δυνατότητα παραιτήσεως από τη νόμιμη μοίρα.
Συνιστάται η συμβουλή νομικού για:
Την σύνταξη νομικά ισχυρού συμφώνου συμβίωσης.
Την εξέταση της ύπαρξης ή μη παραιτήσεως από τη νόμιμη μοίρα.
Την ερμηνεία κληρονομικών διατάξεων.
Σύμφωνο Συμβίωσης – Νόμος 4356/2015:
Σημεία εκσυγχρονισμού:
1. Αναγνώριση οικογενειακής σχέσης:
Τα μέρη του συμφώνου θεωρούνται οικογένεια και ο ένας οικείος του άλλου.
Ισχύουν οι διατάξεις για την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία.
2. Σεβασμός στην ιδιωτική αυτονομία:
Ελευθερία ρύθμισης περιουσιακών σχέσεων, με σεβασμό στις αρχές ισότητας και αλληλεγγύης.
Δυνατότητα διατήρησης περιουσιακής αυτοτέλειας.
Επιλογή υιοθέτησης καθεστώτος γάμου ή μη.
3. Αναγκαστικού δικαίου διατάξεις:
Τεκμήριο πατρότητας για τέκνα που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του συμφώνου.
Ρύθμιση επωνύμου μερών και τέκνων.
Θέματα γονικής μέριμνας.
Συγκριτικά με τον προηγούμενο νόμο (3719/2008):
Επέκταση στους ομόφυλους: Δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια.
Ενίσχυση οικογενειακής υπόστασης: Αναγνώριση οικογενειακών σχέσεων και δικαιωμάτων.
Αυξημένη ευελιξία: Περισσότερες επιλογές ρύθμισης περιουσιακών και οικογενειακών σχέσεων.
Προσοχή:
Συνιστάται η συμβουλή νομικού για την κατάρτιση νομικά ισχυρού συμφώνου συμβίωσης.
Το κληρονομικό δίκαιο δύναται να τροποποιηθεί μελλοντικά.
