Σύμφωνο συμβίωσης: Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα

Το σύμφωνο συμβίωσης είναι μια εναλλακτική μορφή ένωσης δύο ανθρώπων, η οποία παρέχει νομική υπόσταση και προστασία, χωρίς την ανάγκη πολιτικού ή θρησκευτικού γάμου. Από το 2008 που εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη και ιδιαίτερα μετά το 2015, όταν έγινε διαθέσιμο και για ομόφυλα ζευγάρια, το σύμφωνο έχει κερδίσει έδαφος ως μια ευέλικτη επιλογή συμβίωσης.

Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε τι είναι το σύμφωνο συμβίωσης, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά του, και ποια είναι τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό.

📜 Τι είναι το σύμφωνο συμβίωσης;

Το σύμφωνο συμβίωσης είναι συμβολαιογραφική πράξη που υπογράφεται μεταξύ δύο ενηλίκων, ανεξαρτήτως φύλου, με σκοπό τη ρύθμιση των όρων της συμβίωσής τους.

Η ισχύς του ξεκινά από τη στιγμή της κατάθεσής του στο ληξιαρχείο και παρέχει νομικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, παρόμοια με εκείνα του γάμου.

✅ Πλεονεκτήματα του Συμφώνου Συμβίωσης
1. Ευκολία και απλότητα διαδικασίας
Η υπογραφή γίνεται απλώς σε συμβολαιογράφο, χωρίς τελετές, προσκλήσεις ή έξοδα γάμου.

Δεν απαιτείται εκκλησιαστικός ή δημοτικός γάμος.

2. Ίσα δικαιώματα με τον γάμο
Το σύμφωνο προσφέρει:

Δικαίωμα κληρονομιάς

Κοινή φορολογική δήλωση

Αναγνώριση ως σύζυγοι σε ασφαλιστικά και εργατικά θέματα

Δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω θανάτου του/της συντρόφου

3. Αναγνώριση ομόφυλων ζευγαριών
Από το 2015, επιτρέπεται και στα ομόφυλα ζευγάρια, τα οποία αποκτούν έτσι νομική προστασία και ισότητα.

4. Εύκολη λύση
Το σύμφωνο μπορεί να λυθεί χωρίς δικαστήριο:

Με κοινή δήλωση των δύο μερών στον συμβολαιογράφο

Ή με μονομερή πράξη, εφόσον ενημερωθεί το άλλο μέρος

5. Ελευθερία στις ρυθμίσεις
Οι δύο συμβαλλόμενοι μπορούν να ορίσουν με σαφήνεια:

Πώς θα κατανέμονται περιουσιακά στοιχεία

Ποιες είναι οι οικονομικές υποχρεώσεις

Τι θα συμβεί σε περίπτωση διακοπής

❌ Μειονεκτήματα του Συμφώνου Συμβίωσης
1. Περιορισμοί σε παιδικά και οικογενειακά θέματα
Δεν καλύπτει αυτόματα θέματα επιμέλειας ή υιοθεσίας.

Για την αναγνώριση ενός παιδιού απαιτείται ξεχωριστή νομική πράξη.

2. Μικρότερη κοινωνική αναγνώριση
Σε σύγκριση με τον γάμο, το σύμφωνο δεν είναι πάντα κοινωνικά αναγνωρισμένο ως “ισότιμος θεσμός”.

Ορισμένοι εργοδότες ή δημόσιοι φορείς δεν ενημερώνονται επαρκώς για τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτό.

3. Πιθανά προβλήματα στο εξωτερικό
Δεν αναγνωρίζεται σε όλες τις χώρες.

Αν μετακομίσετε σε άλλη χώρα, το σύμφωνο μπορεί να μην έχει νομική ισχύ.

4. Έλλειψη εκκλησιαστικής διάστασης
Για τα ζευγάρια που δίνουν σημασία στη θρησκευτική τελετή, το σύμφωνο δεν προσφέρει καμία αντίστοιχη κάλυψη.

⚖️ Ποια είναι τα νομικά δικαιώματα και υποχρεώσεις;
Το σύμφωνο καλύπτει:

Αναγνώριση ως οικογένεια

Συνυπολογισμός ετών συμβίωσης σε συντάξεις

Δικαίωμα για άδεια λόγω θανάτου/ασθένειας συντρόφου

Κοινή φορολογική δήλωση

Δικαίωμα επί της κοινής κατοικίας

Ωστόσο, δεν προβλέπει επιδόματα γάμου από όλους τους εργοδότες, ούτε αυτόματη απόκτηση ιθαγένειας από αλλοδαπό σύντροφο.

📅 Ποια είναι η διαδικασία για να υπογράψετε σύμφωνο συμβίωσης;
Επίσκεψη σε συμβολαιογράφο

Σύνταξη και υπογραφή του συμφώνου

Κατάθεση στο ληξιαρχείο του τόπου κατοικίας

Παραλαβή επίσημου αποσπάσματος συμφώνου συμβίωσης

📌 Μπορεί να περιλαμβάνει και ειδικές ρυθμίσεις (π.χ. προγαμιαίο περιουσιακό καθεστώς).

❓ Συχνές Ερωτήσεις
Μπορούμε να κάνουμε παιδιά με σύμφωνο συμβίωσης;
Ναι, αλλά χρειάζεται νομική αναγνώριση πατρότητας/μητρότητας. Δεν είναι αυτόματη.

Έχει ισχύ σε θέματα κληρονομιάς;
Ναι, ο/η σύντροφος μπορεί να είναι κληρονόμος εξ αδιαθέτου αν δεν υπάρχει διαθήκη.

Μπορούμε να λύσουμε το σύμφωνο εύκολα;
Ναι. Αρκεί συμβολαιογραφική πράξη ή μονομερής δήλωση.

✅ Συμπέρασμα

Το σύμφωνο συμβίωσης είναι μια σύγχρονη και πρακτική εναλλακτική στον γάμο. Προσφέρει νομική προστασία και ευελιξία, αλλά δεν είναι πανάκεια. Πριν το υπογράψετε, καλό είναι να συμβουλευτείτε συμβολαιογράφο ή νομικό, ώστε να κατανοήσετε πλήρως τις συνέπειες και τις δυνατότητες που σας παρέχει.

[bookly-form hide="date,week_days,time_range"]