Η αποκλειστική χρήση σε εξ αδιαιρέτου παρέχει σε έναν συγκύριο, μετά από συμφωνία όλων των συγκυρίων, το δικαίωμα να χρησιμοποιεί αποκλειστικά ένα συγκεκριμένο τμήμα του ακινήτου, χωρίς να παραβιάζει τα δικαιώματα των υπόλοιπων συγκυρίων. Η αποκλειστική χρήση μπορεί να ασκηθεί σε οποιοδήποτε μέρος του ακινήτου, όπως σε ένα δωμάτιο, μέρος της αυλής, μέρος του χώρου χώρου στάθμευσης και σε άλλα κοινόχρηστα μέρη της οικοδομής.
Για να θεμελιωθεί η αποκλειστική χρήση σε εξ αδιαιρέτου, απαιτείται η συναίνεση όλων των συγκυρίων, η οποία θα πρέπει να είναι έγγραφη και να μεταγραφεί στο οικείο υποθηκοφυλακείο/κτηματολόγιο. Εάν η συναίνεση δεν δοθεί, η αποκλειστική χρήση μπορεί να επιδικαστεί από το δικαστήριο, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
Η αποκλειστική χρήση πρέπει να είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων ενός συγκύριου.
Η αποκλειστική χρήση δεν πρέπει να θίγει τα δικαιώματα των υπόλοιπων συγκυρίων.
Η αποκλειστική χρήση πρέπει να είναι δίκαιη και εύλογη.
Η αποκλειστική χρήση σε εξ αδιαιρέτου είναι ένα ισχυρό δικαίωμα που παρέχει στον συγκύριο που το έχει αποκτήσει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί αποκλειστικά το συγκεκριμένο τμήμα του ακινήτου. Ο συγκύριος αυτός μπορεί να χρησιμοποιεί το τμήμα αυτό ελεύθερα, χωρίς να χρειάζεται να λάβει την άδεια των υπόλοιπων συγκυρίων.
Στην Ελλάδα, η αποκλειστική χρήση σε εξ αδιαιρέτου ρυθμίζεται από τις διατάξεις περί κοινωνίας δικαιώματος στον Αστικό Κώδικα, καθώς και από επιμέρους διατάξεις της νομοθεσίας.
Παραδείγματα αποκλειστικής χρήσης σε εξ αδιαιρέτου:
Ένας ιδιοκτήτης διαμερίσματος μπορεί να έχει αποκλειστική χρήση της βεράντας του διαμερίσματος.
Ένας ιδιοκτήτης γραφείου μπορεί να έχει αποκλειστική χρήση του χώρου στάθμευσης που βρίσκεται μπροστά από το γραφείο του.
Ένας ιδιοκτήτης οικοπέδου μπορεί να έχει αποκλειστική χρήση του κήπου του οικοπέδου.
Η αποκλειστική χρήση σε εξ αδιαιρέτου μπορεί να τερματιστεί με τις εξής προϋποθέσεις:
Με την κοινή συμφωνία όλων των συγκυρίων.
Με δικαστική απόφαση, εάν ο συγκύριος που έχει την αποκλειστική χρήση παραβιάζει τα δικαιώματα των υπόλοιπων συγκυρίων.
Με τη διάσπαση της εξ’ αδιαιρέτου ιδιοκτησίας.
