Σύμφωνα με τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα, ο σύζυγος που βρίσκεται σε διάσταση ή έχει χωρίσει με διαζύγιο δικαιούται διατροφή από τον άλλο σύζυγο, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
Ο δικαιούχος σύζυγος πρέπει να βρίσκεται σε αδυναμία αυτοδιατροφής, δηλαδή να μην είναι σε θέση να καλύψει τις δικές του ανάγκες διαβίωσης με τα δικά του εισοδήματα ή περιουσία.
Ο υπόχρεος σύζυγος πρέπει να έχει την οικονομική δυνατότητα να καταβάλει διατροφή.
Η διατροφή που καταβάλλεται από τον υπόχρεο σύζυγο στον δικαιούχο σύζυγο πρέπει να είναι ανάλογη με τις ανάγκες του δικαιούχου και τις οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου. Οι ανάγκες του δικαιούχου εξετάζονται με βάση το επίπεδο διαβίωσης που είχε ο σύζυγος κατά τη διάρκεια του γάμου, ενώ οι οικονομικές δυνατότητες του υπόχρεου εξετάζονται με βάση τα εισοδήματα και την περιουσία του.
Το ποσό της διατροφής μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί, ανάλογα με τις μεταβολές των αναγκών του δικαιούχου ή των οικονομικών δυνατοτήτων του υπόχρεου.
Η διατροφή μπορεί να καταβάλλεται σε χρήμα, σε είδος ή σε συνδυασμό και των δύο.
Η διατροφή παύει να καταβάλλεται στις εξής περιπτώσεις:
Ο δικαιούχος σύζυγος έλθει σε θέση αυτοδιατροφής.
Ο υπόχρεος σύζυγος πεθάνει.
Ο δικαιούχος σύζυγος συνάψει νέο γάμο.
Διατροφή συζύγου κατά τη διάρκεια της διάστασης
Η διατροφή συζύγου κατά τη διάρκεια της διάστασης είναι ανάλογη, δηλαδή έχει ως σκοπό να διατηρήσει το ίδιο επίπεδο διαβίωσης ενώ η διατροφή συζύγου μετά το διαζύγιο είναι εύλογη και αποτελεί ουσιαστικά ένα μέσο πρόνοιας στον συζυγο που δε μπορεί να αυτοδιατραφεί. Μια ακόμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι η διατροφή συζύγου κατά τη διάρκεια της διάστασης μπορεί να καταβάλλεται και προσωρινά, ενώ μετά από την αμετάκλητη απόφαση διαζυγίου μπορεί να ασκηθεί αξίωση για μεταγαμιαία διατροφή.
Διαδικασία αξίωσης διατροφής συζύγου
Η αξίωση διατροφής συζύγου μπορεί να ασκηθεί είτε δικαστικά είτε να συμφωνηθεί από κοινού εξωδικαστικά.
Σε περίπτωση δικαστικής άσκησης της αξίωσης, ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να προσφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο για να ζητήσει τη χορήγηση διατροφής με ασφαλιστικά μετρα και προσωρινή διαταγή (ταχύρρυθμες διαδικασίες) ή με αγωγή . Η αγωγή και το δικόγραφο των ασφαλιστικών διατροφής συζύγου πρέπει να αναφέρουν τις προϋποθέσεις που συντρέχουν για τη χορήγηση διατροφής, καθώς και το ποσό της διατροφής που ζητείται.
Σε περίπτωση εξωδικαστικής άσκησης της αξίωσης (αν τα μέρη καταλήξουν σε συμφωνία κοινώς αποδεκτή), ο δικαιούχος σύζυγος μπορεί να απευθυνθεί στον υπόχρεο σύζυγο και να ζητήσει τη χορήγηση διατροφής. Σε περίπτωση που ο υπόχρεος σύζυγος συμφωνήσει να καταβάλει διατροφή, οι δύο σύζυγοι μπορούν να συντάξουν έγγραφη συμφωνία διατροφής την οποία θα πρέπει να προσκομίσουν στον δικαστή να την επικυρώσει.
Συμπερασματικά, η διατροφή συζύγου είναι μια υποχρέωση που μπορεί να προκύψει τόσο κατά τη διάρκεια της διάστασης όσο και μετά το διαζύγιο. Η αξίωση διατροφής συζύγου μπορεί να ασκηθεί είτε δικαστικά είτε εξωδικαστικά μετά από συμφωνία των μερών.
