Άρθρο 13 – Ποινικός Κώδικας – Έννοια όρων του Κώδικα
Το άρθρο 13 του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ) ορίζει την έννοια ορισμένων όρων που χρησιμοποιούνται στον Κώδικα. Οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται με την εξής σημασία:
- Υπάλληλος είναι εκείνος στον οποίο νόμιμα έχει ανατεθεί, έστω και προσωρινά, η άσκηση υπηρεσίας δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.
- Αξιόποινη πράξη είναι η πράξη ή η παράλειψη που προβλέπεται από το νόμο ως έγκλημα.
- Εγκλημα είναι η αξιόποινη πράξη που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.
- Εγκληματική οργάνωση είναι η ομάδα προσώπων που συμφωνούν να διαπράξουν από κοινού εγκλήματα.
- Μέλος εγκληματικής οργάνωσης είναι κάθε πρόσωπο που συμμετέχει ενεργά στην εγκληματική οργάνωση.
- Προστασία είναι η ενέργεια που αποσκοπεί στη διατήρηση ή τη βελτίωση της δημόσιας ή ιδιωτικής ωφέλειας.
- Πρόσωπο είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.
- Φυσικό πρόσωπο είναι κάθε άνθρωπος.
- Νομικό πρόσωπο είναι κάθε οργάνωση ή οντότητα που έχει νομική προσωπικότητα.
- Υπόθεση είναι η υπόθεση που ανακύπτει από την τέλεση ή την απόπειρα τέλεσης αξιόποινης πράξης.
- Απόπειρα είναι η πράξη που αποσκοπεί στην τέλεση αξιόποινης πράξης, αλλά δεν τελεσθεί λόγω περιστατικού ανεξάρτητου από την βούληση του δράστη.
- Προετοιμασία είναι η ενέργεια που αποσκοπεί στην τέλεση αξιόποινης πράξης, αλλά δεν προχώρησε στο σημείο της απόπειρας.
- Ομοιοειδής πράξη είναι η πράξη που έχει όμοια ή ανάλογη φύση με την αξιόποινη πράξη που προβλέπεται από τον νόμο.
- Επιβαρυντική περίσταση είναι η περίπτωση που εντείνει την ποινική ευθύνη του δράστη.
- Μειωτική περίσταση είναι η περίπτωση που μειώνει την ποινική ευθύνη του δράστη.
Ενδεικτικόι ορισμοί
Εκτός από τους ορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 13 του ΠΚ, υπάρχουν και άλλοι ορισμοί που χρησιμοποιούνται στον Κώδικα. Οι ορισμοί αυτοί μπορεί να είναι ρητοί ή σιωπηλοί.
- Ρητοί ορισμοί είναι οι ορισμοί που αναφέρονται ρητά στον Κώδικα. Για παράδειγμα, στο άρθρο 251 του ΠΚ ορίζει ότι “κλοπή είναι η πράξη του προσώπου που αφαιρεί από την κατοχή άλλου πράγμα κινητό που ανήκει σ’ αυτόν, με σκοπό να το ιδιοποιηθεί”.
- Σιωπηλοί ορισμοί είναι οι ορισμοί που δεν αναφέρονται ρητά στον Κώδικα, αλλά προκύπτουν από την ερμηνεία των διατάξεων του Κώδικα. Για παράδειγμα, από την έννοια της “κλοπής” προκύπτει ότι η κλοπή μπορεί να διαπραχθεί μόνο με πράξη.
Ερμηνεία όρων
Η ερμηνεία των όρων του ΠΚ γίνεται με βάση τις ακόλουθες αρχές:
- Η ερμηνεία γίνεται με βάση το γράμμα του νόμου. Δηλαδή, οι όροι ερμηνεύονται με βάση τη σημασία τους όπως αυτή προκύπτει από το κείμενο του νόμου.
- Η ερμηνεία γίνεται με βάση τη λογική. Δηλαδή, οι όροι ερμηνεύονται με βάση τη γενική έννοια των όρων και τη λογική σύνδεσή τους με τις άλλες διατάξεις του νόμου.
- Η ερμηνεία γίνεται με βάση το σκοπό του νόμου. Δηλαδή, οι όροι ερμηνεύονται με βάση τον σκοπό του νόμου, δηλαδή με βάση την έννοια που επιδιώκει ο νόμος να δώσει στους όρους.
Στην περίπτωση που η ερμηνεία των όρων του ΠΚ είναι αμφιλεγόμενη, ο αρμόδιος δικαστής μπορεί να ζητήσει τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Εφετών.
