Η παράβαση καθήκοντος δημοσίου υπαλλήλου είναι ένα από τα πιο συχνά αδικήματα που διαπράττονται από δημόσιους υπαλλήλους. Είναι ένα έγκλημα που ορίζεται στο άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα και τιμωρείται με φυλάκιση έως 2 έτη ή χρηματική ποινή, αν η πραξη δε τιμωρείται βαρύτερα με άλλη ποινική διάταξη.
Για να στοιχειοθετηθεί η παράβαση καθήκοντος, πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
Ο δράστης πρέπει να είναι δημόσιος υπάλληλος.
Ο δράστης πρέπει να έχει παραβιάσει τα καθήκοντά του.
Η παράβαση των καθηκόντων πρέπει να έχει προκληθεί από υπαίτια πράξη ή παράλειψη του δράστη.
Η παράβαση των καθηκόντων πρέπει να έχει προξενήσει ζημιά στο Δημόσιο ή σε τρίτο πρόσωπο.
Θα πρέπει να υφίσταται σκοπός του υπαλλήλου να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος.
Παραδείγματα παράβασης καθήκοντος είναι τα ακόλουθα:
Η υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος.
Η δωροδοκία δημόσιου υπαλλήλου.
Η υπηρεσιακή απιστία.
Η καταχρηστική άσκηση εξουσίας.
Η παράβαση καθήκοντος από αμέλεια.
Η παράβαση καθήκοντος μπορεί να έχει τόσο ποινικές όσο και πειθαρχικές συνέπειες για τον δημόσιο υπάλληλο που την διαπράττει.
Οι ποινικές συνέπειες περιλαμβάνουν την επιβολή ποινής φυλάκισης έως 2 ετών ή χρηματική ποινή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ποινή μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη, αν η παράβαση καθήκοντος συρρέει και με άλλο έγκλημα, όπως η υπεξαίρεση, η δωροδοκία ή η υπηρεσιακή απιστία.
Οι πειθαρχικές συνέπειες περιλαμβάνουν την επιβολή πειθαρχικών ποινών, όπως η επίπληξη, η προσφορά για προαγωγή, η μείωση του μισθού, η προσωρινή ή οριστική παύση από την υπηρεσία.
Η παράβαση καθήκοντος από δημόσιο υπάλληλο είναι ένα σοβαρό έγκλημα που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τον ίδιο τον υπάλληλο όσο και για την δημόσια υπηρεσία και συνήθως συρρέει και με άλλα αδικήματα, όπως ενδεικτικά με το έγκλημα της πλαστογραφίας και το έγκλημα της δωροδοκίας.
