Μια ερήμην απόφαση τελεσιδικεί όταν δεν υπόκειται πλέον σε ανακοπή ερημοδικίας. Η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας είναι δεκαπέντε ημέρες από την επίδοση της ερήμην απόφασης. Εάν η απόφαση δεν έχει επιδοθεί, η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας είναι δύο έτη από τη δημοσίευση της απόφασης.Αν ο διάδικος που δικάστηκε ερήμην έχει άγνωστη διαμονή, η προθεσμία της ανακοπής είναι εξήντα ημέρες και αρχίζει από την τελευταία δημοσίευση κατά το άρθρο 135 παρ. 1 της περίληψης της έκθεσης για την επίδοση της απόφασης.
Εάν παρέλθει η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας, η ερήμην απόφαση καθίσταται τελεσίδικη και υπόκειται πλέον μόνο στο ένδικο μέσο της αναίρεσης.
Στην περίπτωση που ο διάδικος που ερημοδικούσε παραιτηθεί του δικαιώματος άσκησης ανακοπής ερημοδικίας, η ερήμην απόφαση καθίσταται επίσης τελεσίδικη.
Συμπερασματικά, μια ερήμην απόφαση τελεσιδικεί στις εξής περιπτώσεις:
Όταν παρέλθει η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας, η οποία είναι δεκαπέντε ημέρες από την επίδοση της απόφασης ή δύο έτη από τη δημοσίευση της απόφασης, εάν δεν έχει επιδοθεί.
Όταν ο διάδικος που ερημοδικούσε παραιτηθεί του δικαιώματος άσκησης ανακοπής ερημοδικίας.
Για παράδειγμα, εάν μια ερήμην απόφαση εκδοθεί στις 20 Ιουλίου 2023 και επιδοθεί στον ερημοδικασθέντα διάδικο στις 30 Ιουλίου 2023, η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας θα λήξει στις 13 Αυγούστου 2023. Εάν ο ερημοδικασθείς διάδικος δεν ασκήσει ανακοπή ερημοδικίας εντός της προθεσμίας αυτής, η ερήμην απόφαση θα καταστεί τελεσίδικη στις 14 Αυγούστου 2023.
Στην πολιτική δίκη, η ερημοδικία είναι μια κατάσταση στην οποία ο διάδικος που έχει λάβει κλήση για να παραστεί σε δίκη δεν εμφανίζεται και δεν ασκεί κανένα δικαίωμα. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο προχωρά στη συζήτηση της υπόθεσης χωρίς τη συμμετοχή του διάδικου και εκδίδει απόφαση εναντίον του.
Η ερημοδικία μπορεί να λάβει χώρα για διάφορους λόγους, όπως:
Η άγνοια του διάδικου για την εκκρεμή δίκη.
Η αδυναμία του διάδικου να παραστεί σε δίκη λόγω ανωτέρας βίας.
Η άποψη του διάδικου ότι η υπόθεσή του είναι αδύνατη ή χαμένη.
Η άποψη του διάδικου ότι η συμμετοχή στη δίκη θα του κοστίσει περισσότερο από το να χάσει την υπόθεσή του.
Η ερημοδικία έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τον διάδικο που ερημοδικεί όσο και για το σύστημα της δικαιοσύνης. Για τον διάδικο που ερημοδικεί, η απόφαση του δικαστηρίου μπορεί να είναι πολύ επαχθής, ειδικά αν αφορά σε σημαντικά ζητήματα, όπως η περιουσία ή η ελευθερία του. Για το σύστημα της δικαιοσύνης, η ερημοδικία οδηγεί σε απώλεια χρόνου και πόρων και σε μείωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη δικαιοσύνη.
Στο ελληνικό αστικό δίκαιο, η ερημοδικία ρυθμίζεται από τα άρθρα 272-274 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Σύμφωνα με τα άρθρα αυτά, αν ο διάδικος δεν εμφανιστεί στο δικαστήριο και δεν ασκήσει κανένα δικαίωμα, το δικαστήριο προχωρά στη συζήτηση της υπόθεσης χωρίς τη συμμετοχή του και εκδίδει απόφαση εναντίον του. Η απόφαση αυτή θεωρείται οριστική και εκτελεστή, ακόμα κι αν ο διάδικος που ερημοδικεί εμφανιστεί αργότερα στη διαδικασία.
Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες η ερημοποίηση δεν οδηγεί σε έκδοση απόφασης εναντίον του διάδικου. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν ο διάδικος που ερημώνει είναι ανήλικος ή ανίκανος για δικαιοπραξία.
Για να αποφευχθεί η ερημοδικία είναι σημαντικό οι διάδικοι να ενημερώνονται για τις εκκρεμείς δίκες τους και να παρίστανται σε αυτές.
Συνοψίζοντας, η ερημοδικία και η δυνατότητα για ανακοπή ερημοδικίας ρυθμίζονται εκτενώς στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και έχουν ως σκοπό να παρέχουν για σύντομο χρονικό διάστημα τη δυνατότητα στον διάδικο που ερημοδικάστηκε να επαναφέρει τη δικάσιμο και να παραστεί στη δίκη που για οποιοδήποτε λόγο δε παραστάθηκε.
