Οι αρχικές εγγραφές είναι οι πρώτες εγγραφές που καταχωρούνται στο κτηματολογικό βιβλίο μιας περιοχής, μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και πριν την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή. Στις εγγραφές αυτές στηρίζεται κάθε μεταγενέστερη εγγραφή δικαιώματος.
Οι πρώτες εγγραφές είναι οι εγγραφές που καταχωρούνται στο κτηματολογικό βιβλίο μιας περιοχής, μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και μετά την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι πρώτες εγγραφές μπορούν να είναι οριστικές ή μη οριστικές.
Οι οριστικές πρώτες εγγραφές είναι οι εγγραφές που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Οι μη οριστικές πρώτες εγγραφές μπορούν να αμφισβητηθούν εντός 7 ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης για την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου στην κτηματογραφημένη περιοχή.
Οι μεταγενέστερες εγγραφές είναι οι εγγραφές που καταχωρούνται στο κτηματολογικό βιβλίο μιας περιοχής, μετά την πρώτη εγγραφή. Οι μεταγενέστερες εγγραφές μπορούν να αφορούν οποιεσδήποτε μεταβολές στα δικαιώματα επί των ακινήτων, όπως μεταβιβάσεις, δωρεές, γονικές παροχές, κατασχέσεις, υποθήκες, προσημειώσεις, κ.λπ.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στις αρχικές και τις πρώτες εγγραφές είναι ο χρόνος καταχώρισής τους. Οι αρχικές εγγραφές καταχωρίζονται πριν την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου, ενώ οι πρώτες εγγραφές καταχωρίζονται μετά την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στις οριστικές και τις μη οριστικές πρώτες εγγραφές είναι η δυνατότητα αμφισβήτησής τους. Οι οριστικές πρώτες εγγραφές δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, ενώ οι μη οριστικές πρώτες εγγραφές μπορούν να αμφισβητηθούν εντός 7 ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης για την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου στην κτηματογραφημένη περιοχή.
Η βασική διαφορά ανάμεσα στις αρχικές και τις μεταγενέστερες εγγραφές είναι ο χρόνος καταχώρισής τους. Οι αρχικές εγγραφές καταχωρίζονται μία φορά, κατά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, ενώ οι μεταγενέστερες εγγραφές καταχωρίζονται κάθε φορά που επέρχεται κάποια μεταβολή στα δικαιώματα επί των ακινήτων.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 εδ. α και 2 του ν. 2664/1998, το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι το σύστημα οργάνωσης, τήρησης και δημοσιότητας των πληροφοριών που αφορούν στα ακίνητα της Ελληνικής Επικράτειας. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
Τα αγροτεμάχια και τα οικόπεδα, με τα όρια και την έκτασή τους.
Τα κτίσματα και τις κατασκευές, με τα στοιχεία της ιδιοκτησίας τους.
Τα δικαιώματα επί των ακινήτων, όπως η κυριότητα, η επικαρπία, η ψιλή κυριότητα, η επικαρπία επί της ψιλής κυριότητας, το οριζόντιο ιδιοκτησιακό σύστημα, το κάθετο ιδιοκτησιακό σύστημα και τα εμπράγματα δικαιώματα τρίτων.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο έχει ως σκοπό τη διασφάλιση της ασφάλειας των συναλλαγών με ακίνητα, τη διευκόλυνση της οικονομικής ανάπτυξης και τη βελτίωση της διοίκησης της δημόσιας περιουσίας.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 1 παρ. 1 εδ. α του ν. 2664/1998 ορίζει ότι το Εθνικό Κτηματολόγιο έχει ως σκοπό «την αποτύπωση και καταγραφή της ιδιοκτησίας των ακινήτων της Ελληνικής Επικράτειας». Αυτό σημαίνει ότι το Κτηματολόγιο καταγράφει όλα τα ακίνητα της χώρας, με τα όρια και την έκτασή τους, καθώς και τα δικαιώματα επί των ακινήτων.
Το άρθρο 1 παρ. 1 εδ. β του ν. 2664/1998 ορίζει ότι το Εθνικό Κτηματολόγιο έχει ως σκοπό «την παροχή πληροφοριών για τα ακίνητα». Αυτό σημαίνει ότι το Κτηματολόγιο παρέχει πληροφορίες για τα ακίνητα, όπως τα όρια και την έκτασή τους, τα δικαιώματα επί των ακινήτων, την αξία των ακινήτων, κ.λπ.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελείται από δύο συστήματα: το Κτηματολογικό Δίκτυο και το Κτηματολογικό Μητρώο.
Το Κτηματολογικό Δίκτυο περιλαμβάνει τα Κτηματολογικά Γραφεία, τα οποία είναι αρμόδια για την κτηματογράφηση των περιοχών της χώρας. Το Κτηματολογικό Μητρώο περιλαμβάνει τα στοιχεία που καταχωρίζονται στο Κτηματολόγιο, όπως τα ακίνητα, τα δικαιώματα επί των ακινήτων και οι πληροφορίες για τα ακίνητα.
Η κτηματογράφηση είναι η διαδικασία κατά την οποία καταγράφονται τα ακίνητα μιας περιοχής και τα δικαιώματα επί των ακινήτων. Η κτηματογράφηση γίνεται από το Κτηματολογικό Δίκτυο, το οποίο έχει την ευθύνη για την συλλογή, επεξεργασία και καταχώριση των στοιχείων που αφορούν τα ακίνητα.
Η καταχώριση στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική για όλα τα ακίνητα της χώρας. Η καταχώριση γίνεται με την υποβολή αίτησης στο Κτηματολογικό Γραφείο της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο.
Με την καταχώριση στο Κτηματολόγιο, τα δικαιώματα επί των ακινήτων αποκτούν δημοσιότητα και προστασία. Αυτό σημαίνει ότι τα δικαιώματα αυτά είναι ορατά και προστατεύονται από το νόμο.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι ένα σημαντικό έργο για την Ελλάδα. Συμβάλλει στην ασφάλεια των συναλλαγών ακινήτων, στη διευκόλυνση της οικονομικής ανάπτυξης και στη βελτίωση της διοίκησης της δημόσιας περιουσίας.
Οι πρώτες εγγραφές στο Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελούν πράξη δημόσιας αρχής με διαπιστωτικό χαρακτήρα των υφισταμένων, κατά την έναρξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτες εγγραφές αποτελούν επίσημη αναγνώριση από το Κράτος, των δικαιωμάτων επί των ακινήτων που καταχωρίζονται σε αυτές.
Οι πρώτες εγγραφές καταχωρίζονται στο κτηματολογικό βιβλίο μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης μιας περιοχής. Οι εγγραφές αυτές βασίζονται στα στοιχεία που συλλέχθηκαν κατά την κτηματογράφηση, όπως οι δηλώσεις ιδιοκτησίας των πολιτών, τα συμβόλαια, οι διοικητικές πράξεις, κ.λπ.
Οι πρώτες εγγραφές μπορούν να είναι οριστικές ή μη οριστικές. Οι οριστικές πρώτες εγγραφές δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, ενώ οι μη οριστικές πρώτες εγγραφές μπορούν να αμφισβητηθούν εντός 7 ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης για την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου στην κτηματογραφημένη περιοχή.
Με την καταχώριση των πρώτων εγγραφών, τα δικαιώματα επί των ακινήτων αποκτούν δημοσιότητα και προστασίας. Αυτό σημαίνει ότι τα δικαιώματα αυτά είναι ορατά και προστατεύονται από το νόμο.
Η σημασία των πρώτων εγγραφών είναι μεγάλη, καθώς αποτελούν τη βάση για όλες τις μεταγενέστερες εγγραφές. Οι μεταγενέστερες εγγραφές, όπως οι μεταβιβάσεις, οι δωρεές, οι γονικές παροχές, οι κατασχέσεις, οι υποθήκες, οι προσημειώσεις, κ.λπ., πρέπει να βασίζονται στις πρώτες εγγραφές.
Επομένως, οι πρώτες εγγραφές στο Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελούν σημαντικό στοιχείο για την ασφάλεια των συναλλαγών με ακίνητα.
Οι μεταγενέστερες (ή επιγενόμενες) εγγραφές στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι οι καταχωρισμένες κατ’ άρθρο 12 του ν. 2664/1998.
Το άρθρο 12 του ν. 2664/1998 ορίζει ότι οι μεταγενέστερες εγγραφές στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι οι εγγραφές που αφορούν τις μεταβολές στα δικαιώματα επί των ακινήτων, όπως μεταβιβάσεις, δωρεές, γονικές παροχές, κατασχέσεις, υποθήκες, προσημειώσεις, κ.λ.π.
Οι μεταγενέστερες εγγραφές καταχωρίζονται στο κτηματολογικό βιβλίο μετά την καταχώριση των πρώτων εγγραφών. Οι εγγραφές αυτές βασίζονται στα στοιχεία που υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους, όπως τα συμβόλαια, οι διοικητικές πράξεις, κ.λπ.
Οι μεταγενέστερες εγγραφές έχουν ως σκοπό την ενημέρωση του Κτηματολογίου, για τις μεταβολές στα δικαιώματα επί των ακινήτων. Οι εγγραφές αυτές είναι σημαντικές για την ασφάλεια των συναλλαγών με ακίνητα, καθώς παρέχουν πληροφορίες για τα δικαιώματα που έχουν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων.
Ειδικότερα, το άρθρο 12 του ν. 2664/1998 ορίζει ότι μεταγενέστερες εγγραφές είναι οι εξής:
1) Μεταβιβάσεις
2) Δωρεές
3) Γονικές παροχές
4) Επικαρπίες
5) ψιλές κυριότητες
6) Υποθήκες
7) Προσημειώσεις
8) Κατασχέσεις
9) Άλλα εμπράγματα δικαιώματα 10) Σφραγίσεις
11) Άλλες καταχωρίσεις που προβλέπονται από το νόμο.
Οι μεταγενέστερες εγγραφές πρέπει να υποβάλλονται στο Κτηματολογικό Γραφείο της περιοχής, στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. Η υποβολή της αίτησης για τη μεταγενέστερη εγγραφή γίνεται από τον ενδιαφερόμενο, ο οποίος πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Με την καταχώριση της μεταγενέστερης εγγραφής, το νέο δικαίωμα επί του ακινήτου αποκτά δημοσιότητα και προστασία. Αυτό σημαίνει ότι το δικαίωμα αυτό είναι ορατό και προστατεύεται από το νόμο.
Συνοψίζοντας, το κτηματολόγιο αποτελεί τη μετεξέλιξη του υποθηκοφυλακείου και στο νόμο προβλέπονται όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την ενημέρωση και επικαιροποίηση του, προκειμένου να ενσωματώσει όλη τη πληροφορία που έχει συγκεντρωθεί στα υποθηκοφυλακεία της χώρας.
