Η νομιμότητα των οθονών CCTV σε διαδρόμους καταστημάτων στην Ελλάδα
Η τοποθέτηση οθονών CCTV σε διαδρόμους καταστημάτων αγγίζει νομικά ζητήματα, καθώς σχετίζεται με την προστασία προσωπικών δεδομένων. Η νομιμότητα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
1. Σκοπός εγκατάστασης:
- Προστασία περιουσίας: Η χρήση CCTV για την πρόληψη κλοπών ή βανδαλισμών θεωρείται νόμιμη.
- Παρακολούθηση πελατών: Η χρήση CCTV για την παρακολούθηση πελατών (π.χ. για ανάλυση συμπεριφοράς) αγγίζει ζητήματα προστασίας δεδομένων.
2. Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων:
- Συμμόρφωση με το GDPR: Η εγκατάσταση CCTV οφείλει να συμμορφώνεται με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR).
- Ενημέρωση πελατών: Πρέπει να υπάρχει σαφής ενημέρωση (π.χ. πινακίδες) για την ύπαρξη CCTV.
- Διασφάλιση ασφάλειας δεδομένων: Τα καταγεγραμμένα βίντεο οφείλουν να φυλάσσονται με ασφάλεια και να διαγράφονται μετά από εύλογο χρονικό διάστημα.
3. Επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων:
- Βιομετρικά δεδομένα: Η χρήση CCTV για αναγνώριση προσώπων ή άλλων βιομετρικών δεδομένων requires αυστηρότερη νομική βάση.
- Ευαίσθητα δεδομένα: Η επεξεργασία δεδομένων που σχετίζονται με φυλή, θρησκεία, υγεία κτλ. απαγορεύεται, εκτός εάν υπάρχει ρητή συγκατάθεση ή άλλη νόμιμη βάση.
Νομικό πλαίσιο:
- Ν. 3917/2011: Ορίζει τον σκοπό της εγκατάστασης CCTV ως την προστασία προσώπων και αγαθών.
- Οδηγία 1/2011 ΑΠΔΠΧ: Συμπληρώνει τον νόμο, θέτοντας κανόνες για την επεξεργασία δεδομένων από συστήματα CCTV.
Κριτήρια νομιμότητας:
- Σκοπός: Η τοποθέτηση οθονών CCTV στους διαδρόμους δεν συνάδει με τον νόμιμο σκοπό, καθώς:
- Δεν προστατεύει άμεσα πρόσωπα ή αγαθά.
- Συνιστά υπερβολική επέμβαση στην ιδιωτική ζωή.
- Ενέχει κίνδυνο κατάχρησης και παρακολούθησης πελατών.
- Συγκατάθεση: Η λήψη ρητής συγκατάθεσης από κάθε πελάτη είναι πρακτικά αδύνατη.
- Ενημέρωση: Η τοποθέτηση πινακίδων ενημέρωσης δεν αρκεί για να νομιμοποιήσει την πρακτική.
Ενδεχόμενες εναλλακτικές:
- Εγκατάσταση CCTV σε σημεία που χρήζουν ειδικής επίβλεψης (π.χ. είσοδοι, ταμεία).
- Χρήση οθονών CCTV μόνο για εσωτερική χρήση από το προσωπικό του καταστήματος.
Σύμφωνα με το νόμο, η εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων επιτήρησης με λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας από δημόσιες αρχές, Ο.Τ.Α., φυσικά ή νομικά πρόσωπα στους χώρους που διαχειρίζονται, επιτρέπεται μόνο εάν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
1. Συγκεκριμένος σκοπός:
- Η εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος επιτήρησης οφείλει να εξυπηρετεί συγκεκριμένο και νόμιμο σκοπό, όπως η προστασία προσώπων και αγαθών, η πρόληψη και καταστολή εγκληματικών πράξεων, η διασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας, η τήρηση της εύρυθμης λειτουργίας του χώρου, η προστασία εγκαταστάσεων και υποδομών.
2. Αρχή της αναλογικότητας:
- Η επεξεργασία δεδομένων μέσω του συστήματος επιτήρησης οφείλει να είναι αναγκαία και πρόσφορη για την επίτευξη του προαναφερθέντος σκοπού, τηρώντας την αρχή της αναλογικότητας. Η λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας δεν δύναται να είναι δυσανάλογη σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό.
3. Ενημέρωση:
- Πρέπει να υπάρχει σαφής και διακριτή ενημέρωση των υποκειμένων των δεδομένων, με εύληπτο και κατανοητό τρόπο, για την ύπαρξη του συστήματος επιτήρησης, τον σκοπό της επεξεργασίας, τα στοιχεία του υπεύθυνου επεξεργασίας, τα δικαιώματά τους, όπως η πρόσβαση, η διόρθωση, η διαγραφή και ο περιορισμός της επεξεργασίας.
4. Τήρηση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR):
- Η εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος επιτήρησης οφείλει να συμμορφώνεται πλήρως με τις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR), όπως η τήρηση των αρχών της νομιμότητας, διαφάνειας, δικαιοσύνης, ακρίβειας, περιορισμού της αποθήκευσης, ελαχιστοποίησης των δεδομένων, και της λογοδοσίας.
Επιπλέον, λαμβάνονται υπόψη:
- Η θέση εγκατάστασης των καμερών.
- Τα χαρακτηριστικά του συστήματος επιτήρησης.
- Η ύπαρξη τυχόν εναλλακτικών μέτρων για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
Συμπέρασμα:
Η νομιμότητα της εγκατάστασης και λειτουργίας συστημάτων επιτήρησης εξαρτάται από την τήρηση συγκεκριμένων προϋποθέσεων και την αυστηρή συμμόρφωση με το νόμο και τον GDPR. Συνιστάται η συμβουλή νομικού εμπειρογνώμονα για την εξέταση της νομιμότητας σε κάθε περίπτωση.
Η τοποθέτηση οθονών CCTV σε διαδρόμους καταστημάτων είναι νόμιμη εάν τηρούνται οι προϋποθέσεις του GDPR. Απαιτείται σαφής ενημέρωση πελατών, διασφάλιση ασφάλειας δεδομένων και νόμιμη βάση για την επεξεργασία δεδομένων.
