Το άρθρο 298 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ) ορίζει ότι η αποζημίωση που οφείλει ο αδικοπρακτούντας στον παθόντα περιλαμβάνει:
1. Τη θετική ζημία:
Πρόκειται για τη μείωση της περιουσίας του δανειστή, η οποία μπορεί να εκφραστεί με χρηματικό ποσό.
Συμπεριλαμβάνει:
Την απώλεια υφιστάμενων αγαθών.
Την καταβολή δαπανών για την αποκατάσταση της ζημιάς.
Την απώλεια μελλοντικών ωφελημάτων (π.χ. μεροκάματα).
2. Το διαφυγόν κέρδος:
Είναι το κέρδος που ο δανειστής θα αποκόμιζε με πιθανότητα, αν δεν είχε συμβεί το αδικοπρακτικό γεγονός.
Η ύπαρξη και το ύψος του διαφυγόντος κέρδους δεν αποδεικνύονται πάντα με βεβαιότητα, αλλά αρκεί η πιθανολόγηση με βάση:
1) τη συνήθη πορεία των πραγμάτων
2) Τις ειδικές περιστάσεις
3) Τα ληφθέντα προπαρασκευαστικά μέτρα
Σημείωση:
Ο αδικοπρακτούντας οφείλει να αποζημιώσει τον παθόντα για το σύνολο της ζημιάς του, τόσο για τη θετική ζημία, όσο και για το διαφυγόν κέρδος.
Η ύπαρξη και το ύψος της ζημιάς αποδεικνύονται από τον παθόντα.
Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα στοιχεία της δίκης, ερευνά και αξιολογεί την ύπαρξη, το ύψος και τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ της αδικοπραξίας και της ζημιάς.
Παραδείγματα:
Απώλεια εσόδων από επιχείρηση λόγω αδικοπραξίας.
Μη προσπορισμός κέρδους από επένδυση λόγω αθέτησης συμβατικής υποχρέωσης.
Απώλεια μελλοντικών εισοδημάτων λόγω σωματικής βλάβης.
Επιπλέον:
Το άρθρο 298 ΑΚ ρυθμίζει και την περίπτωση της συγκριτικής αμέλειας, όπου οφείλεται αποζημίωση μόνο αν η αμέλεια του ζημιωθέντος δεν ήταν ανώτερη από εκείνη του προσώπου που προβαίνει σε αδικοπραξία.
Το άρθρο 299 ΑΚ θέτει όρια στην επιδίκαση αποζημίωσης για διαφυγόν κέρδος, λαμβάνοντας υπόψιν την ύπαρξη τυχόν συντρέχουσας αμέλειας του παθόντα, την πρόβλεψη ή μη του ζημιογόνου γεγονότος και την καλή ή κακή πίστη του προσώπου που αδικοπράκτησε.
Για να θεμελιωθεί μία αγωγή για διαφυγόν κέρδος, η αγωγή οφείλει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα προσδιοριστικά στοιχεία:
1. Ζημιογόνο γεγονός:
Περιγραφή του ζημιογόνου γεγονότος (π.χ. αδικοπραξία, σύμβαση, αθέτηση υποχρέωσης)
Χρονικό σημείο επέλευσης του γεγονότος.
Σύνδεση του ζημιογόνου γεγονότος με την απώλεια κέρδους.
2. Προσδοκία ορισμένου κέρδους:
Αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη και το ύψος του διαφυγόντος κέρδους.
Πιθανότητα προσπορισμού του κέρδους βάσει:
Συνήθους πορείας των πραγμάτων.
Ειδικών περιστάσεων.
Ληφθέντων προπαρασκευαστικών μέτρων.
Εξήγηση του τρόπου υπολογισμού του διαφυγόντος κέρδους.
3. Αιτιώδης σύνδεσμος:
Αποδεικτικά στοιχεία που τεκμηριώνουν την άμεση και αποκλειστική σχέση αιτίου-αποτελέσματος, μεταξύ του ζημιογόνου γεγονότος και της απώλειας κέρδους.
4. Ζημία:
Αποδεικτικά στοιχεία για το ύψος της ζημίας που υπέστη ο ενάγων.
Λήψη υπόψιν τυχόν ωφελημάτων που αποκόμισε ο ενάγων, από το ζημιογόνο γεγονός (π.χ. εξοικονόμηση δαπανών).
Επιπρόσθετα στοιχεία:
Προσδιορισμός του ακριβούς ποσού που διεκδικείται ως αποζημίωση.
Αναφορά σε τυχόν νομολογία ή δικαστικές αποφάσεις, που στηρίζουν τα αιτήματα του ενάγοντος.
Σημείωση:
Η ύπαρξη και το ύψος του διαφυγόντος κέρδους, δεν αποδεικνύονται πάντα με βεβαιότητα. Αρκεί η πιθανολόγηση με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία.
Η αγωγή οφείλει να είναι σαφής, πλήρης και ορισμένη, λαμβάνοντας υπόψιν τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα (άρθρα 297-298) και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (άρθρο 216).
Παραδείγματα:
Απώλεια εσόδων από επιχείρηση λόγω αδικοπραξίας.
Μη προσπορισμός κέρδους από επένδυση λόγω αθέτησης συμβατικής υποχρέωσης.
Απώλεια μελλοντικών εισοδημάτων λόγω σωματικής βλάβης.
Συμβουλή:
Συνιστάται η συνδρομή νομικού συμβούλου για την σύνταξη αγωγής για διαφυγόν κέρδος, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης.
