Για να λάβει κάποιος ασφαλισμένος σύνταξη αναπηρίας, πρέπει να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο:
- Χρόνος ασφάλισης: Ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης. Ο ακριβής χρόνος ασφάλισης ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο του ασφαλισμένου.
- Αναπηρία: Ο ασφαλισμένος πρέπει να θεωρείται ανάπηρος σύμφωνα με τον ενιαίο πίνακα προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας.
- Η αναπηρία μπορεί να προκληθεί από κοινές νόσους, εργατικά ατυχήματα, ατυχήματα εκτός εργασίας ή επαγγελματικές νόσους.
- Ιατρική αξιολόγηση: Η αναπηρία πρέπει να επιβεβαιώνεται από ιατρική αξιολόγηση και να είναι σύμφωνη με τα κριτήρια του ενιαίου πίνακα.
Οι δικαιούχοι συντάξεων αναπηρίας διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με την αιτία της αναπηρίας τους, όπως κοινές νόσοι, εργατικά ατυχήματα, ατυχήματα εκτός εργασίας ή επαγγελματικές νόσοι.
Για να κατανοήσετε πλήρως τις προϋποθέσεις για τη λήψη σύνταξης αναπηρίας και για να υποβάλετε αίτηση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε με έναν ειδικό δικηγόρο που εξειδικεύεται στα θέματα αναπηρικών συντάξεων.
Όσον αφορά τη σύνταξη αναπηρίας λόγω κοινής νόσου, υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να δικαιούται κάποιος αυτήν τη σύνταξη. Οι Δικηγόροι για αναπηρικές συντάξεις θα σας δώσουν περισσότερες πληροφορίες.
Αν ένα άτομο κριθεί από τις υγειονομικές επιτροπές (ΚΕΠΑ) ως ανάπηρο λόγω κοινής νόσου, μπορεί να δικαιούται σύνταξη αναπηρίας, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- Έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 4.500 ημέρες εργασίας, όπως απαιτείται για τη χορήγηση σύνταξης γήρατος.
- Έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 1.500 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση, με τουλάχιστον 600 από αυτές τις ημέρες να είναι εντός των προηγούμενων πέντε ετών πριν από την έναρξη της αναπηρίας.
- Έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 300 ημέρες εργασίας και δεν έχει συμπληρώσει τα 21 έτη ηλικίας.
Σημειώνεται ότι ο αριθμός των ημερών εργασίας αυξάνεται κατά 120 για κάθε έτος ηλικίας μετά τα 21 έτη και μέχρι να φτάσει τον συνολικό αριθμό των 4.200 ημερών εργασίας.
Οι 4200 ημέρες απασχόλησης αντιστοιχούν στον 54ο χρόνο ζωής του ασφαλισμένου. Σημαντικό να τονίσουμε ότι από τις 300 ημέρες εργασίας, πρέπει τουλάχιστον 300 αυτές να έχουν συμβεί στα τελευταία πέντε έτη πριν από την κατάσταση αναπηρίας του ασφαλισμένου. Όσον αφορά τη σύνταξη αναπηρίας λόγω εργατικού ατυχήματος, για να ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις, πρέπει να συμβούν τα εξής: 1) Ο ασφαλισμένος πρέπει να αξιολογηθεί ως ανάπηρος από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ, με συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας, 2) Ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει τουλάχιστον μια ημέρα ασφάλισης στο παλαιότερο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 3) Το ατύχημα πρέπει να είναι εργατικό. Όσον αφορά τη σύνταξη αναπηρίας λόγω ατυχήματος εκτός εργασίας, πρέπει να πληρούνται τα εξής: 1) Ο ασφαλισμένος πρέπει να αξιολογηθεί ως ανάπηρος από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ, με συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας, 2) Πρέπει να έχει ασφαλιστεί στο παλαιότερο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τουλάχιστον τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο, που καθορίζεται ανάλογα με τον τύπο της επαγγελματικής ασθένειας σύμφωνα με τον κανονισμό ασθενείας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 3) Το ατύχημα πρέπει να έχει συμβεί εκτός εργασίας. Για τη σύνταξη αναπηρίας λόγω επαγγελματικής ασθένειας, απαιτείται να αξιολογηθεί ως ανάπηρος από τις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ και να έχει ασφαλιστεί για τον απαιτούμενο ελάχιστο χρόνο στο παλαιότερο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ο οποίος καθορίζεται ανάλογα με την επαγγελματική ασθένεια.
Το ποσό της σύνταξης που λαμβάνει ένα άτομο ανάπηρο εξαρτάται από το ποσοστό της αναπηρίας του, το οποίο καθορίζεται από τα Κέντρα Ειδικών Προγραμμάτων Αναπηρίας (ΚΕΠΑ). Συγκεκριμένα:
- Άτομα με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80% λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.
- Άτομα με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79,9% λαμβάνουν το 75% του πλήρους ποσού της σύνταξης.
- Άτομα με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99% λαμβάνουν το 50% της πλήρους σύνταξης, εκτός αν η αναπηρία τους οφείλεται κυρίως σε ψυχική πάθηση, οπότε λαμβάνουν το 75% της πλήρους σύνταξης.
Όσον αφορά τη μείωση της εθνικής σύνταξης λόγω αναπηρίας, ισχύουν τα εξής:
- Εάν το ποσοστό αναπηρίας είναι τουλάχιστον 80%, η εθνική σύνταξη δεν μειώνεται και χορηγείται πλήρως.
- Εάν το ποσοστό αναπηρίας είναι από 50% έως 66,99%, η εθνική σύνταξη μειώνεται κατά 50%.
- Εάν το ποσοστό αναπηρίας είναι από 67% έως 79,9%, η εθνική σύνταξη μειώνεται κατά 25%.
Η μείωση της εθνικής σύνταξης ισχύει για τη διάρκεια της αναπηρίας και υπόκειται σε επαναπροσαρμογή εάν υπάρξουν αλλαγές στο ποσοστό της αναπηρίας. Επίσης, αξίζει να σημειώσουμε ότι το ποσό της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από 768 ευρώ για τις συντάξεις που χορηγούνται λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου.
Από τις 13/5 του 2016 και μετέπειτα, η νομοθεσία με τον αριθμό 3863/2010 εισήγαγε το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) με σκοπό τη δημιουργία μιας ενιαίας υγειονομικής αξιολόγησης. Όσον αφορά τον προσδιορισμό του βαθμού αναπηρίας για ασφαλισμένους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που καλύπτονται από δημόσιους φορείς και ανασφάλιστους που απαιτούν πιστοποίηση αναπηρίας, τα κέντρα πιστοποίησης αναπηρίας έχουν την αρμοδιότητα να καθορίζουν το ποσοστό αναπηρίας για την απόσπαση αναπηρικών συντάξεων, την αναγνώριση των ατόμων με αναπηρία, καθώς και το ποσοστό αναπηρίας που απαιτείται για την απόκτηση κοινωνικών και οικονομικών επιδομάτων και διευκολύνσεων που παρέχονται από το κράτος στα άτομα με αναπηρία. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να αναζητήσετε τη συμβουλή του Δικηγόρου για αναπηρικές συντάξεις, Κωνσταντίνου Καμουζή.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, οι αναπηρικές συντάξεις αποτελούν μια μορφή κοινωνικής στήριξης που παρέχεται από το κράτος σε πολίτες που δεν είναι σε θέση να εργαστούν λόγω σοβαρών σωματικών ή ψυχολογικών προβλημάτων. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες αναπηρικών συντάξεων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προκύπτουν από κοινές ασθένειες, εργατικά ατυχήματα, ατυχήματα εκτός εργασίας και επαγγελματικές ασθένειες. Το ποσοστό της αναπηρίας καθορίζει το ύψος της συντάξης, και η αξιολόγηση των υγειονομικών προβλημάτων και της αναπηρίας πραγματοποιείται από τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
