Κλήση για όρκιση πραγματογνώμονα

Κλήση για όρκιση πραγματογνώμονα: Αναλυτικός οδηγός και νομοθεσία

Σωστά, από τις διατάξεις των άρθρων 110§1, 343, 375, 383 και 385 ΚΠολΔ όντως προκύπτει ότι:

α) Κατά την ορκοδοσία των πραγματογνωμόνων δεν απαιτείται κλήτευση των διαδίκων (ή των τεχνικών τους συμβούλων).

Συνεπώς, η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων δεν επιφέρει ακυρότητα της πραγματογνωμοσύνης που διενεργήθηκε.

Σχετικά με αυτό, η νομολογία έχει κρίνει τα ακόλουθα:

• ΑΠ 770/1987: Η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων στην ορκοδοσία πραγματογνώμονα δεν ιδρύει λόγο ακυρότητας της πραγματογνωμοσύνης (Δίκη 19,880).
• ΑΠ 1690/1985: Η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων στην ορκοδοσία πραγματογνώμονα δεν ιδρύει λόγο ακυρότητας της πραγματογνωμοσύνης (Δίκη 17, 986 και 988).
• ΑΠ 741/1974: Η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων κατά την διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης δεν ιδρύει λόγο ακυρότητας της πραγματογνωμοσύνης (Αρχ. Νομ. 26,159).

Επιπρόσθετα, ας δούμε και τα υπόλοιπα σημεία που προκύπτουν από τις προαναφερθείσες διατάξεις:

β) Η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων κατά την διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης δεν ιδρύει λόγο ακυρότητας.

Εξαιρείται η περίπτωση που η παράλειψη αυτή στερεί από τους διαδίκους τη δυνατότητα να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους, όπως π.χ. να υποβάλλουν ερωτήσεις στους πραγματογνώμονες ή να διατυπώσουν παρατηρήσεις.

γ) Η ακυρότητα της πραγματογνωμοσύνης που διενεργήθηκε χωρίς κλήτευση των διαδίκων μπορεί να θεραπευτεί:

• Με την ρητή ή σιωπηρή ρητή ή σιωπηρή αποδοχή της από τους διαδίκους.
• Με την μη άσκηση από τους διαδίκους, μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 390 ΚΠολΔ, του λόγου ακυρότητας.

δ) Η κλήτευση των διαδίκων στην ορκοδοσία ή στην διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης είναι δυνατή:

• Είτε με επιμέλεια του δικαστηρίου.
• Είτε με επιμέλεια του πραγματογνώμονα.
• Είτε με επιμέλεια οποιουδήποτε από τους διαδίκους.

Συνοψίζοντας:

• Η κλήτευση των διαδίκων στην ορκοδοσία ή στην διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης δεν είναι απαραίτητη.
• Η παράλειψη κλήτευσης δεν ιδρύει λόγο ακυρότητας, εκτός αν στερεί από τους διαδίκους τη δυνατότητα να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους.
• Η ακυρότητα μπορεί να θεραπευτεί.
• Η κλήτευση μπορεί να γίνει από το δικαστήριο, τον πραγματογνώμονα ή οποιονδήποτε από τους διαδίκους.

Η ακυρότητα που προκύπτει από την παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων στην ορκοδοσία ή στην διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης δεν επέρχεται αυτοδικαίως.

Για να θεωρηθεί άκυρη η πραγματογνωμοσύνη, πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Παράλειψη κλήτευσης: Να μην έχουν κληθεί οι διάδικοι στην ορκοδοσία ή στην διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης.
2. Βλάβη: Να έχει προκληθεί βλάβη στους διαδίκους από την παράλειψη κλήτευσης. Η βλάβη αυτή πρέπει να είναι ουσιαστική και μη αναστρέψιμη.
3. Αδυναμία αποκατάστασης της βλάβης με άλλο τρόπο: Η βλάβη να μην μπορεί να αποκατασταθεί με άλλο τρόπο, παρά μόνο με την κήρυξη της ακυρότητας της πραγματογνωμοσύνης.

Σύμφωνα με την νομολογία:

• ΑΠ 2037/2009 (ΝοΒ 2010, 984): Η ακυρότητα της πραγματογνωμοσύνης που διενεργήθηκε χωρίς κλήτευση των διαδίκων επέρχεται μόνο με τη συνδρομή του στοιχείου της βλάβης, η οποία δεν μπορεί να αποκατασταθεί διαφορετικά παρά μόνο με την κήρυξη της ακυρότητας.
• ΑΠ 207/2001 (ΕλλΔνη 2001, 732): Η παράλειψη κλήτευσης των διαδίκων στην ορκοδοσία ή στην διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης ιδρύει λόγο ακυρότητας μόνο αν από αυτήν προκλήθηκε στους διαδίκους ουσιαστική και μη αναστρέψιμη βλάβη, η οποία δεν μπορεί να αποκατασταθεί με άλλο τρόπο.

Επισημαίνεται ότι:

• Η βλάβη τεκμαίρεται, εάν οι διάδικοι δεν είχαν λάβει γνώση της πραγματογνωμοσύνης έγκαιρα, ώστε να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους.
• Η ακυρότητα της πραγματογνωμοσύνης μπορεί να καλυφθεί με ρητή ή σιωπηρή αποδοχή της από τους διαδίκους.

Βήματα για την κλήση πραγματογνώμονα σε όρκιση:

1. Έκδοση διατάγματος ορκωμοσίας:

   • Το δικαστήριο εκδίδει διάταγμα με το οποίο καλεί τον πραγματογνώμονα να ορκιστεί.
   • Το διάταγμα ορίζει:
     • Την ημερομηνία και ώρα της ορκωμοσίας
     • Τον τόπο της ορκωμοσίας (π.χ. γραμματεία δικαστηρίου)
     • Την υπόθεση για την οποία διορίστηκε ο πραγματογνώμονας

2. Επίδοση διατάγματος:

   • Το διάταγμα ορκωμοσίας επιδίδεται στον πραγματογνώμονα από τον δικαστικό επιμελητή.
   • Η επίδοση μπορεί να γίνει:
     • Με θυροκόλληση
     • Με προσωπική επίδοση
     • Με αποστολή με συστημένη επιστολή

3. Παράσταση πραγματογνώμονα:

   • Ο πραγματογνώμονας οφείλει να εμφανιστεί την ορισμένη ημερομηνία και ώρα για να ορκιστεί.
   • Σε περίπτωση απουσίας του, μπορεί να επιβληθεί σε αυτόν χρηματική ποινή.

4. Διαδικασία όρκωσης:

   • Ο πραγματογνώμονας ορκίζεται ενώπιον του γραμματέα του δικαστηρίου.
   • Ορκίζεται να εκτελέσει τα καθήκοντά του με αμεροληψία και σύμφωνα με τη συνείδησή του.

Νομοθεσία:

• Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ):
  • Άρθρο 385: Διορισμός πραγματογνώμονα
  • Άρθρο 386: Όρκος πραγματογνώμονα
  • Άρθρο 387: Πραγματογνωμοσύνη
• Ειδικός Νόμος περί Πολιτικής Δικονομίας (ΕνΠΔ):
  • Άρθρο 244: Κλήση σε όρκιση πραγματογνώμονα

Πρόσθετες πληροφορίες:

• Ο πραγματογνώμονας μπορεί να ζητήσει αναβολή της ορκωμοσίας για εύλογο λόγο.
• Ο πραγματογνώμονας μπορεί να παραιτηθεί από τα καθήκοντά του.
• Σε περίπτωση θανάτου ή αδυναμίας του πραγματογνώμονα, το δικαστήριο διορίζει νέο πραγματογνώμονα.