Άρθρο 20 – Ποινικός Κώδικας (Νόμος 4619/2019) – Λόγοι άρσης του αδίκου
1. Εισαγωγή
Το άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα (Ν. 4619/2019) ρυθμίζει τους λόγους άρσης του αδίκου. Ο άδικος χαρακτήρας μίας πράξης νοείται ως η αντίθεση της με τα έννομα αγαθά που προστατεύει η έννομη τάξη.
2. Περιπτώσεις άρσης του αδίκου
Σύμφωνα με το άρθρο 20, ο άδικος χαρακτήρας μίας πράξης αίρεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Άμυνα (άρθρο 22): Η ενέργεια του δράστη που αποσκοπεί στην αποτροπή άδικης επίθεσης κατά του ιδίου ή τρίτου.
- Προσταγή (άρθρο 21): Η ενέργεια του δράστη που αποσκοπεί στην αποτροπή άδικης επίθεσης κατά έννομου αγαθού τρίτου.
- Κατάσταση ανάγκης (άρθρο 25): Η ενέργεια του δράστη που αποσκοπεί στην αποτροπή ενός κινδύνου για έννομο αγαθό, όταν ο κίνδυνος δεν δύναται να αποτραπεί με άλλο τρόπο.
- Ενάσκηση δικαιώματος ή εκπλήρωση καθήκοντος (άρθρο 20): Η ενέργεια του δράστη που αποτελεί άσκηση δικαιώματος ή εκπλήρωση καθήκοντος που προβλέπεται στο νόμο.
- Συναίνεση του παθόντος: Η ενέργεια του δράστη γίνεται αποδεκτή από τον θιγόμενο.
- Άλλες περιπτώσεις: Ο νόμος μπορεί να προβλέπει και άλλες περιπτώσεις άρσης του αδίκου.
3. Σημαντικές επισημάνσεις
- Η ύπαρξη λόγου άρσης του αδίκου δεν συνεπάγεται αυτομάτως απαλλαγή του δράστη από την ποινική ευθύνη.
- Η ύπαρξη ή μη λόγου άρσης του αδίκου κρίνεται σε κάθε περίπτωση με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες τέλεσης της πράξης.
- Ορισμένοι λόγοι άρσης του αδίκου (π.χ. άμυνα) μπορεί να αίρουν και τον καταλογισμό, ενώ άλλοι (π.χ. ενάσκηση δικαιώματος) αίρουν μόνο τον άδικο χαρακτήρα.
4. Πηγές
- Ποινικός Κώδικας (Ν. 4619/2019)
- Ερμηνευτική Εγκύκλιος Ποινικού Κώδικα
- Νομολογία
5. Βιβλιογραφία
- Γ. Ανδρουλάκης, Ποινικό Δίκαιο, τόμος Α’, 2019
- Κ. Φουντούλης, Ποινικό Δίκαιο, τόμος Α’, 2019
- Χ. Μόσχος, Ποινικό Δίκαιο, τόμος Α’, 2019