Σε περίπτωση διάστασης των συζύγων και κατά τη διαδικασία διαζυγίου, ο πατέρας διατηρεί δικαιώματα όσον αφορά την ανηλικότητα του παιδιού του. Συγκεκριμένα:
Με την εφαρμογή του νόμου 4800/2021, πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στον τομέα του οικογενειακού δικαίου. Βάσει της νέας νομοθεσίας, η προστασία του συμφέροντος του παιδιού εξασφαλίζεται ιδιαίτερα μέσω της ενεργού συμμετοχής και των δύο γονέων, συμπεριλαμβανομένου του πατέρα, στην ανατροφή και φροντίδα του. Τουτό σημαίνει επίσης την αποφυγή της αποσπασματικής διακοπής των δεσμών του παιδιού με κάθε γονέα. Ο νόμος προβλέπει ότι οποιαδήποτε απόφαση που λαμβάνει το δικαστήριο σχετικά με την κατανομή της γονικής μέριμνας ή τον τρόπο άσκησής της πρέπει να στοχεύει στον βέλτιστο συνδυασμό για το παιδί, όπως προαναφέρεται. Κρίσιμα κριτήρια για το δικαστήριο είναι η διάθεση και προθυμία των γονέων να σεβαστούν τα δικαιώματα του άλλου, η συμπεριφορά τους στο παρελθόν και η συμμόρφωσή τους προς τις νόμιμες υποχρεώσεις που απορρέουν από δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές οδηγίες και προηγούμενες συμφωνίες που αφορούν το παιδί. Επιπροσθέτως, ο νέος νόμος ορίζει ότι ανάλογα με την ωριμότητα του παιδιού, πρέπει να ακούγεται και να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του πριν από κάθε απόφαση που σχετίζεται με τη γονική μέριμνα και τα συμφέροντά του.
Τα δικαιώματα του πατέρα κατά το διαζύγιο – Επιμέλεια
Στο πλαίσιο των περιπτώσεων διαζυγίου, ακύρωσης γάμου, λύσης ή ακύρωσης συμφώνου συμβίωσης, καθώς και διακοπής της συμβίωσης μεταξύ συζύγων ή μερών του συμφώνου συμβίωσης, όταν και αν ζουν και οι δύο γονείς, διατηρούν το δικαίωμα να αναλαμβάνουν κοινά και ισότιμα τη γονική φροντίδα.
Οι γονείς προσπαθούν να επιτύχουν συμφωνία σχετικά με αποδεκτές λύσεις, αλλά σε περίπτωση διαφωνίας, η απόφαση ανήκει στο δικαστήριο.
Σύμφωνα με το νέο οικογενειακό δίκαιο, ο πατέρας έχει ισότιμη θέση με τη μητέρα ως γονέας. Κατά την διαδικασία του διαζυγίου με συναίνεση, οι γονείς προετοιμάζουν, υποστηριζόμενοι από εξειδικευμένους δικηγόρους, συμφωνία για την κατανομή της γονικής ευθύνης. Αυτή η συμφωνία περιλαμβάνει τον καθορισμό της φροντίδας των παιδιών, τον τόπο διαμονής τους, τον γονέα με τον οποίο θα μένουν, την επικοινωνία τους με τον άλλο γονέα και τη διατροφή τους. Κατά τη διαδικασία αυτή, μπορεί να επιλεγεί είτε αποκλειστική επιμέλεια είτε κοινή επιμέλεια, ανάλογα με τις συνθήκες.
Η κοινή επιμέλεια μπορεί να παρουσιάζεται με διάφορους τρόπους, όπως η εναλλαγή της κατοικίας του παιδιού μεταξύ της μητέρας και του πατέρα, ή η ισότιμη διαμονή του παιδιού και στις δύο κατοικίες. Εναλλακτικά, η κοινή επιμέλεια μπορεί να παρουσιάζεται με τον τρόπο της συναπόφασης, δηλαδή με την ανάγκη να λαμβάνονται κοινές αποφάσεις για τα θέματα που αφορούν το ανήλικο παιδί. Η κοινή επιμέλεια αποτελεί τον βασικό κανόνα, με την εξαίρεση να μπορεί να επιλεγεί η αποκλειστική επιμέλεια από έναν από τους γονείς, συνοδευόμενη από κανονισμούς για την επικοινωνία του παιδιού με τον άλλο γονέα.
Σε περίπτωση που οι γονείς διαφωνούν και δεν ακολουθούν τη διαδικασία του συναινετικού διαζυγίου, απαιτείται από καθέναν από τους γονείς να ακολουθήσει την εξωδικαστική διαδικασία της διαμεσολάβησης. Αν η διαμεσολάβηση δεν οδηγήσει σε συμφωνία, τότε το ζήτημα ανατίθεται στο δικαστήριο. Σε αυτήν την περίπτωση, το δικαστήριο μπορεί να αναλάβει διάφορες ενέργειες, όπως την κατανομή της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, τον καθορισμό των λεπτομερειών που αφορούν τη φροντίδα του παιδιού, και ακόμη και την ανάθεση της επιμέλειας σε έναν από τους γονείς, με ταυτόχρονη ρύθμιση της επικοινωνίας του παιδιού με τον άλλο γονέα.
Τα γονικά δικαιώματα εξακολουθούν να είναι σημαντικά, ακόμη και όταν η επιμέλεια ασκείται από έναν γονέα. Συγκεκριμένα, οι γονείς θα πρέπει να συνεργάζονται σε θέματα όπως η ονοματοδοσία, το θρήσκευμα, ζητήματα υγείας, εκπαίδευσης και αλλα ζητήματα που αφορούν το μέλλον του παιδιού.
Γονική Φροντίδα
Στην περίπτωση που η ευθύνη για τη φροντίδα, την ανατροφή και την εκπαίδευση του ανήλικου παιδιού ανατίθεται στη μητέρα, ο πατέρας διατηρεί το δικαίωμα στη γονική φροντίδα του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι συμμετέχει εξίσου στις αποφάσεις που αφορούν την διαχείριση της περιουσίας του ανήλικου παιδιού και την εκπροσώπησή του σε οποιαδήποτε υπόθεση, δικαστική διαδικασία ή παρουσία στο δικαστήριο.
Το Δικαίωμα της Επικοινωνίας
Επιπλέον, όταν η φροντίδα του παιδιού ανατίθεται στη μητέρα, ο πατέρας έχει το δικαίωμα να επικοινωνεί με το ανήλικο παιδί του. Αυτό το ιδιαίτερα προσωπικό δικαίωμα του γονέα για επικοινωνία με το παιδί πηγάζει από τον φυσικό δεσμό τους και το αίσθημα αγάπης προς το παιδί. Αυτή η επικοινωνία συμβάλλει στην ανάπτυξη του συναισθηματικού κόσμου του παιδιού και στη γενικότερη ανάπτυξή του ως προσωπικότητας. Για αυτόν τον λόγο, η ασκηση αυτού του δικαιώματος έχει ως κύριο σκοπό το ευημερούν του παιδιού. Το δικαίωμα αυτό έχει ως στόχο τη διατήρηση της συναισθηματικής σύνδεσης ανάμεσα στο γονιό και το παιδί. Σύμφωνα με το ανασχεδιασμένο άρθρο ΑΚ΄1520, στις περιπτώσεις που ένας γονέας, συνήθως η μητέρα, αναλαμβάνει την αποκλειστική φροντίδα του παιδιού, ο άλλος γονέας, συνήθως ο πατέρας, που δεν μένει μαζί με το παιδί, έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να διατηρεί όσο το δυνατόν ευρύτερη επικοινωνία με αυτό, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής παρουσίας και της επαφής, καθώς και της διαμονής του παιδιού στον χώρο του πατέρα.
Η μητέρα πρέπει να ενθαρρύνει και να στηρίζει τη συχνή επικοινωνία του παιδιού με τον πατέρα. Ο χρόνος που το παιδί ασκεί φυσική παρουσία με τον πατέρα ανέρχεται σε περίπου ένα τρίτο του συνολικού χρόνου, εκτός αν ο πατέρας ζητήσει λιγότερο χρόνο επικοινωνίας ή αν κρίνεται αναγκαίος περιορισμός ή αύξηση αυτού του χρόνου, λόγω συνθηκών διαβίωσης ή του καλού του του παιδιού. Αυτό προϋποθέτει την αδιατάρακτη καθημερινή ρουτίνα του παιδιού. Η αποκοπή ή η περιορισμένη επικοινωνία μπορεί να γίνει μόνο εάν υπάρχουν σοβαροί λόγοι, ιδίως αν ο γονέας που δεν συνδιαμένει με το παιδί κρίνεται ακατάλληλος από το δικαστήριο για επικοινωνία με το παιδί.
Συνεπώς, δεν επιτρέπεται να αποκλειστεί πλήρως το δικαίωμα του γονέα για προσωπική επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο του, εκτός αν η επικοινωνία αυτή θέτει σε κίνδυνο την ευημερία του παιδιού. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η άσκηση του σχετικού δικαιώματος πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε να αποτραπεί ο ενδεχόμενος κίνδυνος για το παιδί που προκύπτει από αυτή την επαφή. Ανάλογα με τα προαναφερθέντα, το δικαστήριο θα ορίσει συγκεκριμένες ημέρες και ώρες κατά τις οποίες ο πατέρας μπορεί να επικοινωνεί με το παιδί του. Επιπλέον, θα προσδιορίσει τα Σαββατοκύριακα κάθε μήνα που το παιδί θα περνά τον χρόνο του με τον πατέρα του, καθώς και τις ημέρες των διακοπών των Χριστουγέννων και του Πάσχα που το παιδί θα είναι με τον πατέρα του. Επιπλέον, θα προσδιορίσει τον αριθμό των ημερών κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών κατά τις οποίες το παιδί θα περνά αποκλειστικά χρόνο με τον πατέρα του. Αν είστε πατέρας, συνιστάται να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο δικηγόρο προκειμένου να εξασφαλίσετε τα δικαιώματά σας.
