Σύμφωνα με το άρθρο 105 του ΕισΝΑΚ, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του, κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος.
Η αστική ευθύνη του δημόσιου θεμελιώνεται επομένως, σε δύο προϋποθέσεις:
Παρανομία: Η πράξη ή η παράλειψη των οργάνων του δημόσιου πρέπει να είναι παράνομη, δηλαδή να αντίκειται σε κανόνες δικαίου. Η παράνομη πράξη ή παράλειψη μπορεί να συνίσταται σε πράξη που απαγορεύεται από το νόμο ή σε παράλειψη που επιβάλλεται από το νόμο.
Αιτιώδης συνάφεια: Η παράνομη πράξη ή παράλειψη, πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη ζημία του ζημιωθέντος.
Η ευθύνη του δημόσιου είναι αντικειμενική, δηλαδή δεν απαιτείται να υπάρχει υπαιτιότητα των οργάνων του που τέλεσαν την παράνομη πράξη ή παράλειψη. Ωστόσο, η ευθύνη του δημόσιου περιορίζεται, σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ, αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος.
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 106 ΕισΝΑΚ, οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων, που βρίσκονται στη υπηρεσία τους.
Το άρθρο 105 ΕισΝΑΚ αποτελεί τη βάση της αστική ευθύνης του δημόσιου και έχει μεγάλη σημασία στην ελληνική έννομη τάξη.
Σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών 3537/2020, επί εμφάνισης συμπτωμάτων νοσοκομειακής λοίμωξης απαιτείται αυξημένη εγρήγορση από το νοσοκομείο, προκειμένου να διενεργηθούν εγκαίρως οι απαραίτητες διαγνωστικές ενέργειες, ώστε να διαγνωστεί το ταχύτερο δυνατόν η αιτία της, και να αξιολογηθούν ορθά τα σχετικά ευρήματα. Η δε αντιμετώπισή της πρέπει να περιλαμβάνει αποτελεσματικά αντιβιοτικά και δη συνδυαστικά χορηγούμενα, προκειμένου να καλύπτεται το ευρύτερο δυνατό φάσμα των ως άνω παθογόνων παραγόντων.
Το άρθρο 929 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ) ορίζει ότι:
Η αποζημίωση για βλάβη του σώματος ή της υγείας περιλαμβάνει και την απώλεια του εισοδήματος του παθόντος, καθώς και κάθε άλλη ζημία που οφείλεται στη βλάβη αυτή και δεν περιλαμβάνεται στα νοσήλια και στη ζημία που έχει ήδη επέλθει.
Η διάταξη αυτή συμπληρώνει και διευκρινίζει την προηγούμενη διάταξη του άρθρου 929 ΑΚ, η οποία ορίζει ότι η αποζημίωση για βλάβη του σώματος ή της υγείας περιλαμβάνει, εκτός από τα νοσήλια και τη ζημία που έχει ήδη επέλθει, οτιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του.
Η αποζημίωση περιλαμβάνει και την απώλεια του εισοδήματος του παθόντος. Η απώλεια εισοδήματος μπορεί να προκληθεί, είτε από την προσωρινή ή μόνιμη ανικανότητα του παθόντος να εργαστεί, είτε από την μείωση της παραγωγικότητας του λόγω της βλάβης.
Επιπλέον, η αποζημίωση περιλαμβάνει και κάθε άλλη ζημία που οφείλεται στη βλάβη αυτή και δεν περιλαμβάνεται στα νοσήλια και στη ζημία που έχει ήδη επέλθει. Τέτοιες ζημίες μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η μείωση της ποιότητας ζωής του παθόντος, η απώλεια της ικανότητας να απολαμβάνει τις χαρές της ζωής, η μείωση της αξίας του προσώπου του, κ.λπ.
Στην περίπτωση της νοσοκομειακής λοίμωξης, η αποζημίωση που μπορεί να επιδικαστεί στον ασθενή μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:
Νοσηλεία και φάρμακα: Τα έξοδα νοσηλείας και φαρμάκων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της λοίμωξης.
Απώλεια εισοδήματος: Η απώλεια του εισοδήματος του ασθενούς λόγω της προσωρινής ή μόνιμης ανικανότητάς του να εργαστεί.
Μελλοντική ζημία: Η ζημία που θα υποστεί ο ασθενής στο μέλλον λόγω της λοίμωξης, όπως η μείωση της ποιότητας ζωής του, η απώλεια της ικανότητας να απολαμβάνει τις χαρές της ζωής, κ.λπ.
Η αποζημίωση πρέπει να είναι πλήρης και εύλογη, δηλαδή να καλύπτει πλήρως τη ζημία που υπέστη ο ασθενής. Για να καθοριστεί το ύψος της αποζημίωσης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη διάφορους παράγοντες, όπως τη φύση και τη σοβαρότητα της λοίμωξης, την ηλικία του ασθενούς, το επάγγελμά του, την περιουσιακή του κατάσταση, κ.λπ.
