Η ανυποταξία αποτελεί το συνηθέστερο αδίκημα στα στρατοδικεία της χώρας. Τα συνηθέστερα αίτια για τα οποία κάποιος κηρύσσεται ανυπότακτος είναι οι αλλαγές κατοικίας χωρίς να δηλώνονται οι νέες διευθύνσεις στη στρατολογία, η απουσία στο εξωτερικό, η αδιαφορία για τη στρατιωτική θητεία, ο φόβος για τη στράτευση, λόγοι υγείας κ.α. Ωστόσο είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να μην αδιαφορεί ο υποψήφιος προς στράτευση τα ζητήματα που άπτονται της στρατολογικής του καταστάσεως για να μη βρεθεί αντιμέτωπος με ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Στις μέρες μας είναι αρκετά σύνηθες λόγω της δύσκολης οικονομικής καταστάσεως, οι νέοι να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, αφού στις ξένες χώρες οι μισθοί είναι σημαντικά υψηλότεροι. Αρκετοί από αυτούς μεταναστεύουν πριν εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, κάτι που νομοτελειακά οδηγεί σε ποινικές και διοικητικές κυρώσεις σε βάρος τους.
Tι είναι η λιποταξία που συχνά συγχέεται με την ανυποταξία;
Λιποταξία τελεί ο στρατιωτικός που δεν εμφανίζεται στην υπηρεσία του, στην οποία ήδη έχει καταταγεί και υπηρετεί καθιστώντας την έτσι ασθενέστερη εκ της απουσίας του.
Η λιποταξία διακρίνεται σε λιποταξία σε καιρό ειρήνης, σε λιποταξία σε καιρό πολέμου, σε λιποταξία στο εσωτερικό της χώρας και σε λιποταξία στο εξωτερικό Τι ισχύει για το διοικητικό πρόστιμο της ανυποταξίας; Αναφορικά με το διοικητικό πρόστιμο της ανυποταξίας θα πρέπει να αναφερθεί πως αν ο στρατεύσιμος δε παρουσιαστεί τη προβλεπόμενη ημερομηνία κατάταξης τότε κηρύσσεται ανυπότακτος, και του επιβάλλεται πρόστιμο από την αρμόδια στρατολογική υπηρεσία στην οποία ανήκει ύψους 6000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται 1% για κάθε μήνα που δεν εξοφλείται. Μάλιστα, για όλο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το πρόστιμο ανυποταξίας παραμένει ανεξόφλητο, δεν έχει τη δυνατότητα να λάβει φορολογική ενημερότητα από την εφορία ο ανυπότακτος..
Μάλιστα επισημαίνεται πως η εφορία στην οποία υπάγεται ο ανυπότακτος έχει τη δυνατότητα να πρβεί σε κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών του ανυπότακτου μέχρι την είσπραξη του διοικητικού προστίμου αλλά και σε κατασχέσεια ακινήτων του. Για αυτό με το που σας κοινοποιηθεί το έγγραφο από την ΔΟΥ που αναφέρει το πρόστιμο που σας έχει επιβληθεί για την ανυποταξία σας θα πρέπει να πραγματοποιηθούν άμεσα οι ακόλουθες διαδικασίες: α) να πραγματοποιηθεί ενδικοφανής προσφυγή επί του προστίμου και β) να κατατεθεί διοικητική προσφυγή στα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια.
Επισημαίνεται πως ακόμα και εξοφληθεί πλήρως το πρόστιμο ο στρατεύσιμος δεν απαλλάσσεται από την υποχρέωση του να εκπληρώσει τη στρατιωτική του θητεία. Σε περίπτωση που ο ανυπότακτος είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού, επέρχεται αναδρομική διαγραφή και ακύρωση του προστίμου, εφόσον λάβει την ιδιότητα του μονίμου κατοίκου εξωτερικού. Το πιστοποιητικό μονίμου κατοίκου εξωτερικού χορηγείται από το αρμόδιο ελληνικό προξενείο, εφόσον αποδειχθεί πως ο ενδιαφερόμενος μένει αποδεδειγμένα στο εξωτερικό για πάνω από 7 έτη για βιοποριστικούς λόγους ή έχει 11 συνεχόμενα έτη διαμονής στο εξωτερικό για κάθε αιτία. Σε μια τέτοια περίπτωση που στη πράξη είναι αρκετά συνηθισμένη το πρόστιμο της ανυποταξίας διαγράφεται με εντολή του διευθυντή της αρμόδιας στρατολογικής υπηρεσίας και ταυτόχρονα αποστέλλεται ακυρωτικό στην εφορία που είχε βεβαιώσει το πρόστιμο. Θα πρέπει στο παρόν σημείο να γίνει η διάκριση μεταξύ ανυπότακτου εξωτερικού και ανυπότακτου εσωτερικού.
Ο ανυπότακτος εξωτερικού έχει τη δυνατότητα να παραμένει ελεύθερα στη χώρα μας για χρονικό διάστημα 30 ημερών για κάθε ημερολογιακό έτος. Για να χαρακτηριστεί ανυπότακτος εξωτερικού θα πρέπει να προσκομίσει αποδεικτικά σχετικά με το τόπο κατοικία του στην ελληνική προξενική αρχή και βεβαίωση κατοικίας στη στρατολογική υπηρεσία που ανήκει, η οποία έπειτα θα προβεί στην έκδοση Πιστοποιητικού Ανυποταξίας στο πρόσωπο του. Ποια είναι η πρόβλεψη του στρατιωτικού ποινικού δικαίου για την ανυποταξία; Ωστόσο, η ανυποταξία πέρα από το σκέλος του διοικητικού προστίμου, έχει και ποινικό σκέλος το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα. Ο νόμος για όποιον κηρυχθεί ανυπότακτος προβλέπει φυλάκιση μέχρι δύο ετών.
Το κλητήριο θέσπισμα για το έγκλημα για το αδίκημα της ανυποταξίας έρχεται μετά από ικανό χρονικό διάστημα, όπου και καλείται να παρουσιαστεί στο αρμόδιο στρατοδικείο για να εκδικαστεί η υπόθεση του. Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό στο στρατοδικείο που θα ακολουθήσει να αναπτυχθούν με πληρότητα τα νομικά και πραγματικά επιχειρήματα για την υπεράσπιση του κατηγορουμένου, προκειμένου να λάβει τη βέλτιστη δυνατή υπεράσπιση και να διατηρήσει λευκό το ποινικό του μητρώο.
Πως διακόπτεται όμως η ανυποταξία;
Σύμφωνα με το νόμο η ανυποταξία διακόπτεται για τους ακόλουθους λόγους: α) επειδή ο υπόχρεος στράτευσης συμπλήρωσε το τεσσερακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του, β) επειδή, ο υπόχρεος στράτευσης κατατάχθηκε στις ένοπλες δυνάμεις, γ) επειδή έγινε σύλληψη του υπόχρεου στράτευσης για ανυποταξία, δ) επειδή ο υπόχρεος στράτευσης παρουσιάστηκε σε οποιαδήποτε στρατιωτική αρχή για τη διακοπή της ανυποταξίας, ε) επειδή ο ανυπότακτος κρίθηκε από αρμόδια υγειονομική επιτροπή ακατάλληλος για στράτευση (Ι/5), για σοβαρούς λόγους ψυχικής, ή σωματικής υγείας ή του χορηγήθηκε αναβολή κατάταξης για λόγους υγείας από την υγειονομική επιτροπή των ενόπλων δυνάμεων, στ) επειδή του επιδόθηκε κλητήριο θέσπισμα σύμφωνα με τα άρθρα 154 επόμενα του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ζ) επειδή κρατήθηκε σε φυλακές ή σε οποιαδήποτε αρμόδια αρχή ή εντάχθηκε σε κέντρα θεραπείας εξαρτημένων ατόμων ή κατατάχθηκε στις ένοπλες δυνάμεις ξένου κράτους ή του χορηγήθηκε αναβολή κατάταξης για οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις. Συνοψίζοντας, η ανυποταξία αποτελεί ένα αδίκημα με ποινικές και διοικητικές συνέπειες.
Είναι σημαντικό η αντιμετώπιση της να πραγματοποιείται έγκαιρα και να μη παρέλθουν τα κρίσιμα χρονικά διαστήματα, ώστε να προστατευθούν τα δικαιώματα του ανυπότακτου. Στη περίπτωση των ανυπότακτων εξωτερικού επέρχεται αναδρομική διαγραφή του προστίμου ανυποταξίας στη περίπτωση που ο ανυπότακτος λάβει την ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου εξωτερικού. Τέλος, υπάρχουν επτά λόγοι που όταν αποδεδειγμένα υφίστανται επέρχεται διακοπή της ανυποταξίας.
