Aποποίηση κληρονομιάς. Μετά από τον θάνατο του κληρονομούμενου, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα οι απαραίτητες ενέργειες που σχετίζονται με τη κληρονομιά, προκειμένου να διευθετηθούν τα αναγκαία ζητήματα και να μη πραγματοποιηθούν σφάλματα που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά οικονομικά προβλήματα και μάλιστα απλά και μόνον, επειδή δε τηρήθηκαν οι νόμιμες προθεσμίες ως θα έπρεπε. Ο νόμος λοιπόν παρέχει τη δυνατότητα στον κληρονόμο, είτε να αποποιηθεί τη κληρονομιά και ως εκ τούτου να απεμπλακεί από τυχόν χρέη αυτής, είτε να αποδεχτεί τη κληρονομιά, είτε να αποδεχτεί τη κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής, που ουσιαστικά είναι μια διαδικασία που αν και έχει σχετικά αυξημένο κόστος, μπορεί να αποβεί σωτήρια για τον κληρονόμο, αφού αυτός δε θα ευθύνεται με τη προσωπική του περιουσία για τυχόν χρέη της κληρονομιάς.
Τι προβλέπει όμως ο νόμος για την αποποίηση κληρονομιάς;
Αν η κληρονομιά έχει χρέη που υπερβαίνουν το ενεργητικό της και ο κληρονόμος δεν έχει συμφέρον να την αποδεχθεί, παρέχεται εκ του νόμου η δυνατότητα στον κληρονόμο να αποποιηθεί εν συνόλω τη κληρονομιά. Ως Aποποίηση Κληρονομιάς ορίζεται, η δήλωση του προσωρινού κληρονόμου στο Ειρηνοδικείο, πως δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός κληρονόμος. Η προθεσμία που έχει στη διάθεση του ο κληρονόμος να αποποιηθεί τη κληρονομιά, είναι 4 μήνες από τη στιγμή που πληροφορήθηκε πως είναι προσωρινός κληρονόμος λόγω διαθήκης ή κληρονομικής διαδοχής. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται στο 1 έτος, σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία του κατοικία στο εξωτερικό ή αν ο προσωρινός κληρονόμος έμαθε πως είναι κληρονόμος όταν εκείνος διέμενε στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με το άρθρο 1847 ΑΚ, – Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει, από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους. Η προθεσμία αναστέλλεται από τους ίδιους λόγους που αναστέλλεται και η παραγραφή.
Ενημερωθείτε αναλυτικά και για την αποδοχή κληρονομιάς.
Διαδικασία στην Aποποίηση Κληρονομιάς
Ο κανόνας είναι πως οι ανωτέρω προθεσμίες αρχίζουν να μετρούν από το χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου, εκτός σε περίπτωση που ο θάνατος δεν περιήλθε εγκαίρως στη γνώση του κληρονόμου. Η διαδικασία της αποποιήσεως κληρονομιάς, πραγματοποιείται με δήλωση στο γραμματέα του Ειρηνοδικείου του τόπου κατοικίας του κληρονομούμενου. Σε περίπτωση Aποποίηση Κληρονομιάς με αντιπρόσωπο, είναι απαραίτητο να υπάρχει ειδική πληρεξουσιότητα με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Αν παρέλθει η νόμιμη προθεσμία για αποποίηση, τεκμαίρεται πως η κληρονομιά έχει γίνει αποδεκτή. Οι εκπρόθεσμες αποποιήσεις είναι άκυρες. Σε περίπτωση που ο κληρονόμος αποποιηθεί τη κληρονομιά, αντιμετωπίζεται νομικά σαν να μην υπήρξε και στη θέση του υπεισέρχεται εκείνος που θα είχε κληθεί, αν αυτός που αποποιήθηκε δε ζούσε κατά το θάνατο του κληρονομούμενου.
Το δικαίωμα της αποποιήσεως
Το δικαίωμα αποποιήσεως όμως μεταβαίνει στα τέκνα του κληρονόμου που αποποιήθηκε, τα οποία για να αποποιηθούν αν είναι ανήλικα χρειάζεται να λάβει το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια τους άδεια από το δικαστήριο. Επισημαίνεται πως τα ανήλικα τέκνα κληρονομούν με το λεγόμενο ευεργέτημα της απογραφής, δηλαδή δεν ευθύνονται με τη προσωπική τους περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς. Ωστόσο, θα πρέπει δια των γονέων τους να προβούν σε απογραφή της κληρονομιάς μέσα σε 1 έτος από την ενηλικίωση τους, αλλιώς χάνουν το ευεργέτημα της απογραφής. Ένας ειδικός δικηγόρος για κληρονομικά θέματα θα σας δώσει περισσότερες πληροφορίες τόσο για την αποποίηση όσο και για την αποδοχή κληρονομιάς.
Μάθετε περισσότερα για την αποποίηση κληρονομιάς ηλεκτρονικά στο Gov.
Επισημαίνεται όμως πως η προθεσμία Aποποίηση Κληρονομιάς τρέχει και κατά ανηλίκου και σε περίπτωση που αυτή παρέλθει άπρακτη, ο ανήλικος καθίσταται κληρονόμος. Θα πρέπει λοιπόν οι γονείς του ανηλίκου που έχουν την επιμέλεια του, να βρίσκονται σε εγρήγορση ώστε να αποφευχθούν τα μοιραία λάθη και να μη χαθούν οι προθεσμίες. Άλλωστε η νομολογία, δηλαδή οι δικαστικές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων, έχει δεχτεί πως τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής και του λόγου αυτής ερευνώνται στο πρόσωπο του νόμιμου αντιπροσώπου του ανηλίκου δηλαδή των γονέων του. Και επί ανηλίκου λοιπόν τρέχει η προθεσμία για Aποποίηση Κληρονομιάς, καθώς ο νόμος θεωρεί πως οι γονείς του έλαβαν γνώση του θανάτου του κληρονομούμενου και ως εκ τούτου όφειλαν να μεριμνήσουν για το ανήλικο τέκνο τους.
Τα ανήλικα τέκνα δεν επιτρέπεται να αποποιηθούν αυτοπροσώπως τη κληρονομιά που τους έχει επαχθεί, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 128 ΑΚ δεν έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα. Οι γονείς των ανήλικων τέκνων είναι υποχρεωτικό να έχουν λάβει την άδεια του δικαστηρίου για να αποποιηθούν τη κληρονομιά για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους ή για να παραιτηθούν από το τη νόμιμη μοίρα κληρονομιάς που επάγεται στον ανήλικο. Ως εκ τούτων, για οποιαδήποτε δικαιοπραξία αφορά το ανήλικο τέκνο τους χρειάζεται δικαστική άδεια.
Συμπερασματικά
Συνοψίζοντας, οι προθεσμίες για την Aποποίηση Κληρονομιάς είναι ιδιαιτέρως σύντομες ως αναφέρθηκε. Οι γονείς θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί να ασκούν μετά από δικαστική άδεια τα δικαιώματα των τέκνων τους, που σχετίζονται με το κληρονομικό τους δικαίωμα, με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον και τη προστασία των τέκνων τους. Σε περίπτωση που παρέλθουν άπρακτα τα αναφερθέντα χρονικά διαστήματα και ο κληρονόμος δεν αποποιηθεί, καθίσταται οριστικός κληρονόμος από προσωρινός και ευθύνεται για τα χρέη της κληρονομιάς και με τη προσωπική του περιουσία. Η αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής, αν και έχει επαυξημένα διαδικαστικά κόστη μπορεί να λειτουργήσει ως <<σανίδα σωτηρίας>> για τον κληρονόμο, ώστε να παύσει να ευθύνεται και με τη προσωπική του περιουσία σε περίπτωση που βρεθούν χρέη στη κληρονομιά.
